Αγαπητοί φίλοι,
Ήθελα να συνοδεύσω την τρίτη, πειραματική μου παρουσία στο Διαδίκτυο με μια έκπληξη, αλλά πρόλαβε και με μαρτύρησε η επικεφαλίδα. Παρόλα αυτά, επιτρέψτε μου , να σας χαιρετίσω Κινέζικα.
Κάπως έτσι. Οι τέσσερις σημαίες στη πλάτη του δήθεν ηθοποιού της Όπερας του Πεκίνου, που υποτίθεται , ότι παίζει κάποιο ρόλο στρατηγού, δεν μού χρειάζονται. Ούτε το χαμόγελο, εδώ είναι Μπαλκάνια, δε χαμογελάμε με το στανιό. Ούτε θα επιμείνω στις διαφορετικές παραλλαγές της υπόκλισης, της οποίας το βάθος καθοριζόταν ανάλογα με την κοινωνική θέση αυτού που χαιρετά, σε σχέση με αυτόν που τον χαιρετάνε. Αυτές τις παλαιοντολογίες και στην Κίνα, τις θυμούνται μόνο όταν τις βλέπουν στο θέατρο ή το σινεμά.
ΛΟΙΠΟΝ, ΓΙΑΤΙ ΚΙΝΕΖΙΚΑ;
Πραγματικά, γιατί κάποιος, και μάλιστα αριστερός, θα θεωρούσε πιο ενδιαφέροντα το χαιρετισμό των μανδαρίνων από έναν καθιερωμένο αγωνιστικό χαιρετισμό; Αρχικά, επιστρατεύοντας την για χρόνια υποτιμημένη Μοραΐτική μου καχυποψία, αλλά και την κοινή λογική (που δεν είναι τόσο κοινή, όσο εμείς, οι κοινοί άνθρωποι νομίζουμε), θα απαντούσα κάπως έτσι:
Ο ΠΟΝΗΡΟΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΒΓΑΙΝΕΙ ΑΠΟ ΜΕΣΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΑΠΗΥΔΗΣΜΕΝΟΣ ΚΡΑΥΓΑΖΕΙ:
– Βρε σεις, πόσο κράτησε στην Κίνα, (για να μην αναφέρουμε την Πολωνία, την Ρουμανία και βέβαια τη Σοβιετία) η σηκωμένη γροθιά σαν επίσημος χαιρετισμός; Τέσσερις δεκαετίες. Για πόσο καιρό οι Κινέζοι μανδαρίνοι χαιρετούσαν με τον παραδοσιακό τρόπο; Πάνω από τρεις χιλιάδες χρόνια. Αυτό δε σημαίνει τίποτα; Και τι είναι λοιπόν εκκεντρικό; Η σοφία χιλιετιών ή η δοκησισοφία ορισμένων από μας, που νομίσαμε, ότι είναι δυνατόν τόσο εύκολα ένας εντελώς καινούριος κόσμος να γεννηθεί από τον παλιό;
Θα μου πείτε, πολλά πράγματα γινόντουσαν για χιλιάδες χρόνια και μετά έπαψαν να γίνονται, γιατί ήταν απάνθρωπα, ή ανήθικα, ή λάθος, ή τόσο αδύναμα, που αντικαταστάθηκαν από άλλα, δυνατότερα. Λυπάμαι, αλλά και η σηκωμένη γροθιά έχει επίσης τελειώσει. Τουλάχιστον σαν σύμβολο κάποιας υποτιθέμενης προλεταριακής εξουσίας, ας πούμε ενός προσκοπικού πιονιέρικου υποχρεωτικού χαιρετισμού. ( Ο Τζίμης Πανούσης έχει ηχογραφήσει μια σχετική παρλάτα, με τίτλο Σοσιαλιστικός Σουρεαλισμός).
Δε θα διαφωνήσω στο ότι και ο παλιός Κινέζικος χαιρετισμός είναι σχεδόν παρελθόν. Και λέω σχεδόν, γιατί ακόμα διατηρείται ατόφιος στο Κουγκ φου και τις άλλες πολεμικές τέχνες. Και έτσι πλησιάζω, πολύ αργά, αλλά σταθερά στο θέμα μας, που είναι η ενότητα της Αριστεράς.
ΤΙ ΣΥΜΒΟΛΙΖΕΙ Ο ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ;
Σημαίνει, ότι το γίν, η θηλυκή αρχή περιβάλλει το γιανγκ, την αρσενική, και η ενότητα αυτή είναι η αληθινή δύναμη. Πιο απλά , το χαρτί νικάει την πέτρα, η τεχνική νικάει τη δύναμη, οι ιδέες νικάνε την ύλη. Και αυτή είναι η ουσία της στρατηγικής, σε επίπεδο μονομαχίας ή σε επίπεδο μάχης ή πολέμου ή εξωτερικής πολιτικής.
Αν όλες οι συγκρούσεις γινόντουσαν κατά μέτωπο θα νικούσαν πάντα οι δυνατότεροι. Δεν είμαστε, όμως πάντα εμείς οι δυνατότεροι. Γι αυτό, λοιπόν υπάρχει η στρατηγική, με την οποία στην καλύτερη περίπτωση, χρησιμοποιούμε την δύναμη του αντίπαλου προς όφελός μας. Ο Σουν τζού τα ‘χει γράψει όλα αυτά με λεπτομέρειες. Σε ακραίες περιπτώσεις μονομαχίας, ο γνώστης της πολεμικής τέχνης θα κάνει τον αντίπαλο να σκοτωθεί από το ίδιο του το σπαθί (τότε, μάλιστα, λένε οι βουδιστές, δεν παίρνει το κάρμα του φόνου στο λαιμό του, αλλά αυτά εμάς εδώ δεν μας αφορούν).
Να ένα παράδειγμα από τις πολεμικές τέχνες. Στο επόμενο βίντεο , ο ιδρυτής του Αικίντο, ο Μοριχέι Ουεσίμπα, δείχνει μερικά κάτα, φόρμες δηλαδή, που φαίνεται, πως αντί να κοντράρει τους δυνατότερους και νεότερους του αντιπάλους, απορροφά την επίθεσή τους και τους κάνει να πέφτουν από τη δική τους δύναμη.
Βεβαια, δεν εκτιμούσαν μόνο οι Γιαπωνέζοι την αξία της στρατηγικής. Για παράδειγμα οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες, ποτέ δεν είχαν παρατάξει σε μάχη περισσότερο από το μισό στράτευμα σε αριθμό οπλιτών, από όσο είχε ο αντίπαλος. Και δεν ξέρω, αν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κανείς, ότι η σωτηρία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, στηρίχτηκε λιγότερο στην πολεμική της δύναμη και περισσότερο στην αριστοτεχνική της υψηλή στρατηγική.
Οι Ρωμαίοι το ίδιο. Στον Αστερίξ βρίσκει κανείς πολλές αυθεντικές λεπτομέρειες της ζωής των Γαλατών, που ο Γκοσινί τις έχει εμπνευστεί από τον Καίσαρα ή τον Πολύβιο. Ακόμα και η αρχή, «Όλη η Γαλατία ….κλπ» είναι παρωδία της πρώτης φράσης του De Bello Galico: Omnia Gallia est… Στα σημεία, όμως, του κόμιξ, που παρουσιάζονται μάχες, δίνεται μια ακριβώς αντίθετη εικόνα αυτού που γινόταν πραγματικά. Οι Γαλάτες, όντως, έτσι πολεμούσαν:
Ορμούσαν με αλαλαγμούς και εκκωφαντικούς ήχους σάλπιγγας ( πρέπει να τις φανταστούμε σαν εκατοντάδες βουβουζέλες να μουγκανίζουν όλες μαζί) μέσα σε ένα αμόκ πολεμικής ορμής. Με μια διαφορά. Εκείνοι ήταν αναρίθμητα πλήθη, ενώ οι Ρωμαίοι ήταν συνήθως πολύ λιγότεροι. Ένας ρωμαϊκός στρατός 60.000, ήταν πολύ μεγάλος, βέβαια, για εκείνη την εποχή, όμως, κατέλαβε μια περιοχή που ζούσαν εκατομμύρια εχθρικοί Κέλτες. Ο Καίσαρας δεν νίκησε μόνο με τις λεγεώνες, αλλά με το προσωπικό του στρατηγικό ταλέντο .
Οι ποιητές, που ξέρουν να διακρίνουν το ουσιώδες, κάτι τέτοια δεν τους ξεφεύγουν. Την Τροία δεν την πήρε ο σούπερ στάρ, ο Αχιλλέας, αλλά ο πονηρός επτανήσιος Οδυσσέας. Στο τέλος της Μαχαμπαράτα ο Μπίμα νικάει σε μονομαχία τον τρομερό Ντουριόντανα, όχι επειδή είναι δυνατός, αλλά επειδή είναι πανούργος και του τσακίζει την κνήμη με το ρόπαλο, πράγμα που εκείνος δεν το περίμενε, γιατί η πράξη αυτή ήταν ενάντια στους κανονισμούς.
Ο Μπίμα κι ο Ντουριόντανα από την παράσταση του Μπρουκ
ΕΝΤΑΞΕΙ, ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΩΡΑΙΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΑ. ΛΟΙΠΟΝ;
Πραγματικά, θα μπορούσε να πει κανείς, αυτά είναι πράγματα γνωστά. Τι σχέση έχουν με το ζήτημά μας, και την ενότητα του λαϊκού κινήματος στην Ελλάδα;
Μπορεί, όντως, να ακούγονται σχολικά , όμως, στα ζητήματα των μακροπρόθεσμων ή των άμεσων στόχων, όσο και των τακτικών ελιγμών , η αριστερά είναι ακόμα στο νηπιαγωγείο. ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΕΙΠΕΙ ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ, που μάλιστα σ’ όλη την ιστορία του λαϊκού κινήματος, ήταν το κύριό της χαρακτηριστικό. Ποιο; Ακριβώς αυτό, που υπαινίσσεται ο κινέζικος χαιρετισμός: Η ιδέα, το χαρτί, η θεωρία, το όραμα. Αυτά, τα άυλα, είναι τα δυνατά σημεία σε κάθε αναμέτρηση και αυτά κρίνουν τον πόλεμο και όχι π.χ. η μικρή ή η μεγάλη εκλογική δύναμη και τα ποσοστά.
Είδαμε το 18% των δημοσκοπήσεων του Σύριζα να κατεβαίνει στο 2%. Αυτό που δεν είδαμε ήταν τι ακριβώς θέλει ο Σύριζα. Έγιναν διάφορες διασπάσεις και τώρα γίνονται πάλι κάποιες κινήσεις ενότητας. Ο κόσμος ούτε που πήρε πρέφα το γιατί και το πως. Φάνηκε μόνον εκ των υστέρων, ότι η ΔΗ.ΑΡ είναι πιο διαλλακτική με την κυβέρνηση. Κατά τα άλλα, το μόνο που ακούγαμε εκείνη την περίοδο, αλλά και τώρα, ήταν ονόματα. Ονόματα αρχηγών, ονόματα στελεχών, φάτσες δυσαρεστημένων, ομάδες και ομαδούλες, που συμφωνούσαν ή διαφωνούσαν μεταξύ τους. Μία μικροπολιτική και ένα μικρομάνατζμεντ κοινοβουλευτικό. Ένα ασαφές πρόσωπο, που τη μια βγάζει ημερολόγιο με τις φωτιές της εξέγερσης του Δεκέμβρη και από την άλλη στα παράθυρα της TV αφήνεται να διασύρεται από τους ναζι-μπουμπούκους, τους οποίους αντιμετωπίζει με ευγένεια και απολογητικά, σαν να θέλει να μη της κόψει η κοινοβουλευτική μαγιονέζα. Τελικά, αυτό που δεν ακούσαμε (και δεν ακούμε) είναι το βασικό. Ποιος είναι ο στόχος των δυνάμεων της Αριστεράς ( εννοώ της μή σταλινικής αριστεράς) και ποια στρατηγική έχει για να κερδίσει την ψυχή του κόσμου και δευτερευόντως την ψήφο του.
Στρατηγική. Να κάτι , που απουσιάζει από το πολιτικό οπλοστάσιο της αριστεράς σήμερα. Μάλλον, θα ‘πρεπε να πούμε, ότι πολύ λίγες φορές η ηγεσία της αριστεράς στην Ελλάδα, κατανόησε πραγματικά τις λεπτές αποχρώσεις, που απαιτούν οι ακροβατικοί ελιγμοί της στρατηγικής. Και για αυτό ακριβώς δεν μπόρεσε να διακρίνει ούτε τους ελιγμούς των άλλων, σε κρίσιμες περιόδους, όπως για παράδειγμα, των Άγγλων και των Ρώσων μετά την Απελευθέρωση του 1944 και στα Δεκεμβριανά. Η ηγεσία, π.χ. όφειλε να είχε καταλάβει, ότι σκοπός της Σοβιετίας ήταν να πουλήσει την Ελλάδα στη Δύση, ήδη από τον Ιούλη του 1943, όταν ο Στάλιν δεν αντέδρασε, όταν παραχωρήθηκε η διοίκηση του ΕΛΑΣ στο Βρετανικό στρατηγείο Μέσης Ανατολής (Αν και τότε υπήρξαν κι άλλοι παράγοντες της αποτυχίας και ένας απ’ αυτούς ήταν η παλιά αρρώστια της Ελλάδας, η εξάρτηση από ξένα κέντρα) .
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ
Στην περίπτωσή μας φαίνεται και κάτι άλλο. Για να έχει κανείς ξεκάθαρη στρατηγική, προϋποθέτει κι ένα ξεκάθαρο στρατηγικό στόχο. Αυτός θα καθορίσει τις συμμαχίες, την τακτική, τα συνθήματα.
Το ΚΚΕ για παράδειγμα, έχει ένα υποτίθεται ξεκάθαρο στόχο. Η κοινωνία που ευαγγελίζεται είναι κάποια παραλλαγή των σταλινικών δικτατοριών του υπαρκτού. Βέβαια δεν το βροντοφωνάζει, για λόγους …τακτικής. Κανείς δεν θα το ακολουθούσε, άν προέβαλε το σύνθημα , π.χ: …”Εμπρός για μια Σταλινική Ελλάδα”, παρόλο που έχουν αποκαταστήσει το Στάλιν.
Το ΚΚΕ αν και τον αποκατάστησε πλήρως, δε θα βγάλει ποτέ τέτοια αφίσα. Κορόιδα είναι; (η αφίσα αυτή είναι προβοκατόρικη, την έφτιαξα εγώ).
(Είναι μια μεγάλη αντίφαση αυτή, στα όρια της παράνοιας, αλλά στο εσωτερικό του κόμματος, έχουν ένα στόχο, ένα είδος σταθερότητας, απατηλής και λανθασμένης, που, υποτίθεται, τους δίνει κάτι για να κρατηθούν).
Έχει, σήμερα, ένα σαφή μακροπρόθεσμο στόχο η “άλλη” αριστερά ; Η ηγεσία της μας καλεί σε έναν αγώνα, που θα είναι μακροχρόνιος και σκληρός. Γιατί να ακολουθήσει κανείς το συγκεκριμένο δρόμο, αν δεν ξέρει που βγάζει; Πραγματικά, δεν πρέπει κάποτε να απαντηθούν με κάποια σαφήνεια, με κάποια καθαρότητα ερωτήματα σαν αυτά;
-Πως θα είναι η Άλλη κοινωνία;
-Θα υπάρχουν κόμματα;
-Θα υπάρχει σύνταγμα;
-Σε πόσες διακριτές Εξουσίες θα στηρίζεται, τρεις, όπως η νυν, ή δύο, ή καμμία;
-Θα υπάρχει ελεύθερο εμπόριο;
-Θα υπάρχει χρήμα;
-Θα υπάρχει αστυνομία ή λαϊκή πολιτοφυλακή;
-Το προλεταριάτο θα παίζει κάποιο ιδιαίτερο ρόλο στην άσκηση της εξουσίας;
-Ποια είναι η διαφορά του «αληθινού» σοσιαλισμού με την Σοσιαλδημοκρατία;
-Μία ενότητα της αριστεράς περιλαμβάνει και το ΚΚΕ; Ειδικά τώρα που έχει αποκαταστήσει τον Στάλιν;
Πολλές από τις ερωτήσεις αυτές είναι ρητορικές, όπως η τελευταία. (Πιστεύω ότι, ο τάφος του λαϊκού κινήματος σήμερα είναι να ταυτιστεί με τα απαίσια και εχθρικά με την εργατική τάξη καθεστώτα του Στάλιν και του Κιμ Γιονκγ Ιλ). Οι άλλες, όμως, είναι αληθινές και εκφράζουν και τη δική μου μεγάλη απορία. Ξέρω, θα μου πείτε – Εεεεε, τώρα, τι ψάχνεις ψύλλο στα άχυρα…Ποιος νοιάζεται για αυτά… Συγνώμη, εγώ νοιάζομαι. Και ο κοσμάκης, που τώρα δεν νοιάζεται, αν κάποιος του έδινε όραμα, θα νοιαζόταν. Γιατί μπορεί να νομίζει, ότι θέλει άλλα πράγματα, όμως ακριβώς αυτό χρειάζεται: Το όραμα και την ελπίδα.
Λοιπόν, αν δεν λυθούν τα ΠΟΛΥ ΒΑΣΙΚΑ πολιτικά ζητήματα του προσανατολισμού της αριστεράς, λυπάμαι, αλλά δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά.
(Εκεί που κυρίως φαίνεται η έλλειψη στρατηγικής της ανανεωτικής αριστεράς είναι ο συμπλεγματικός έως χαοτικός τρόπος που χειρίζεται τα εθνικά και διεθνή ζητήματα, αλλά αυτό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία.)
* Το παραπάνω κείμενο ας μην εκληφθεί σαν τίποτε παραπάνω από ότι είναι. Μερικές σκέψεις μου, αλλά βεβαίως, και μία πρόσκληση για να συζητήσουμε, άλλη μια φορά, για κάτι σημαντικό. Τη φυσιογνωμία της αριστεράς.
Ο Καπετάν'Ενας παρουσιάζει 