Η τελευταία φάση της Αθηναϊκής ιστορίας, Σύνταγμα, αγανακτισμένοι κλπ, μπορεί να συμπυκνωθεί στη μεγαλειώδη φράση που άκουσα τις πρώτες μέρες με τα ίδια μου τα αυτιά από παθιασμένο ρήτορα της Πλατείας :
“Όπως λέει κι ο Καζαντζάκης: Οι φτωχοί δεν έχουν να χάσουν τίποτα άλλο, εκτός απ’ τις αλυσίδες τους…”
Από δω και μπρος, σιγή ασυρμάτου. Ή όπως θα έλεγε ο Άβερελ Ντάλτον:
“The rest is silence”, Σαίξπηρ, Άμλετ, Πράξη Γ’ , Σκηνή 2η .
Posted in Η (πιο σύντομη) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Πολιτική, Uncategorized | Tagged 29/6/2011, anti-nazi, antifa, david saltiel, προλεταριάτο, πλατεία συνταγματος, πλατεία Συντάγματος, πολεμικές τέχνες, στρατηγική, συνασπισμος, συνδικατα, σεφαραδίτικα, Ένγκελς, Γουωτσον dna, ΔΝΤ, Δαβίδ Σαλτιελ, Μαρξ, Μαρξισμός, Πάτρα Γουώτσον, Παρασκευες της Οργής, Σύνταγμα, άμεση δημοκρατία, α/α, απεργια, αριστερά, αριστερα, αγανακτισμένοι, αντισταση, αντιφα, αναρχια, επανασταση, κκε, λαϊκό κίνημα, μνημόνιο | 2 Comments »
Έχω την εντύπωση ότι τα παιδιά της πλατείας δεν έχουν συνειδητοποιήσει τη μεγάλη σημασία του εγχειρήματος του Συντάγματος, σε συμβολικό, αλλά και σε πρακτικό πολιτικό επίπεδο. Δεν ξέρουν, ότι οι χρηματιστές της Γουώλ Στρήτ, όλο τον Ιούνη μέχρι και τις 29, το πρωί πρώτα ψάχνανε να μάθουν τα νέα από το Σύνταγμα και μετά της ισοτιμίες του δολαρίου. Κάποιοι, ευτυχώς λίγοι, τις τελευταίες μέρες σκέφτονται σοβαρά να ξεστήσουν και να φύγουν . Για να ξανάρθουν, υποτίθεται το Σεπτέμβρη. Δε μου αρέσει η ιδέα. Είναι ηττοπαθής λύση.Έτσι θα φανεί, ότι το κίνημα υποχωρεί, αλλά και ποιος μας λέει ότι το Σεπτέμβρη δε θα έχουν φράξει την τη πλατεία και δεν την έχουν κάνει Κάστρο του Τακέσι.
Ο Σουν τζου έχει γράψει: Να επιτίθεσαι στον εχθρό, όταν είναι απροετοίμαστος, να εμφανίζεσαι εκεί δεν το περιμένει. Τώρα οι διάφοροι δικοί μας μανδαρίνοι, που έχουν επιφορτιστεί με την ευθύνη της Πλατείας, περιμένουν να διαλυθεί. Φαντάζεστε πόσο θα σπάσει το ηθικό τους όταν δουν ότι η Πλατεία έχει περισσότερο, πολύ περισσότερο κόσμο; Πως μπορεί να δυναμώσει η πλατεία; Να μια ιδέα:
ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Όλο και κάποιος κόσμος θα μείνει στην Αθήνα. Λίγοι θα πάνε μεγάλες διακοπές. Αντί να φύγουν τα αντίσκηνα της Πλατείας, η Πλατεία μετατρέπεται σε “παραλία” και καλεί όλους, όσοι δεν μπορούν να πάνε διακοπές ή όσους πήγανε τρεις μέρες να κατασκηνώσουν και να περνάνε τουλάχιστον τα απογεύματα και τα βράδια στο Σύνταγμα. Απλούς ανθρώπους, νέους και παιδιά. Αυτό που χρειάζεται κυρίως είναι νερό. Μάνικες, καταβρεχτήρες , πισίνες για παιδιά και μεγαλύτερα παιδιά, πολλές ξαπλώστρες, σκάμμα, άμμος, εκδηλώσεις, τραγούδι γύρω από τη φωτιά, πάρτι, κλπ. Όλα αυτά συνδυασμένα με τον αντικειμενικό στόχο, το αντι-μνημόνιο και την πολιτική δράση.Που σημαίνει διαλέξεις προβολές κλπ.
ΠΑΛΙ ΚΛΕΒΕΙΣ, ΚΑΠΕΤΑΝΙΟ!
Ίσως επειδή έχω ταλέντο. Εντάξει. Έχει ξαναγίνει. Με πιο γκλαμουράτη μορφή.(Καί καλά γκλαμουράτη, λέμε τώρα, για τους βόρειους). Και περισσότερο χρήμα. Και όχι στη χειρότερη τσιμεντούπολη, αλλά στην ωραιότερη πόλη της Ευρώπης.
Ο Δήμος του Παρισιού πριν μερικά χρόνια αποφάσισε να κάνει κάτι για όσους δεν μπορούσαν να πάνε διακοπές. Κι έκανε αυτό.Την παραλία του Παρισιού, 20 ιούλη-20 αυγούστου. Έχω πάει. Για μας, που φτάνουμε στη θάλασσα με το λεωφορείο της γραμμής, είναι αστεία πράματα. Αλλά οι Γάλλοι, πού να τρέχουν στη Νορμανδία, γουστάρανε. Ιδού, για να παίρνουμε ιδέες για Σύνταγμα. Βέβαια, έχουν το ποτάμι. Αλλά ούτε εκεί μπορείς να κολυμπήσεις. Βέβαια, έχουν κυρίως το Παρίσι.
Η πρόταση Παραλία Συντάγματος δεν είναι ίδιας φύσεως. Σιγά, Κρουαζέτ δεν πρόκειται να γίνει, άλλωστε είναι κυρίως μια πολιτική πρόταση. Πάντως έχετε υπόψη, ότι στην αρχή, ούτε και στο Παρίσι περίμεναν να λειτουργήσει, και έγινε, από κόσμο, της κακομοίρας.
Σε μας θα είναι πιο λαϊκό, και μπορεί να έρχεται κανείς και το απόγευμα και το βραδάκι, ακόμα και μετά τη βόλτα με το μηχανάκι στη θάλασσα. Και όχι μόνο οι γνωστοί ύποπτοι, αλλά και ο κοσμάκης και κυρίως η νεολαία κι η πιτσιρικαρία. Σαγιονάρες, πετσέτες , βερμούδες και Σύνταγμα. Και καθημερινές, με το μετρό. Και Έλληνες και ξένοι με τα παιδιά τους. Κυρίως χρειάζεται νερό.
Πολύ νερό.
Πάρα πολύ νερό.
Να βρέχεσαι και με τα ρούχα. Δούλευα στο Παρίσι τις αποφράδες μέρες του καλοκαιριού 2003, με τον μεγάλο καύσωνα. Μαρτύριο.Όχι μόνο ζέστη αλλά και υγρασία και κυρίως Γάλλοι ασυνήθιστοι. Τι να τα παίζουν τα αιρκοντίσιον, τι να σταματάει το ρεύμα σε ολόκληρες περιοχές λόγω υπερφόρτωσης, και το χειρότερο, έκανα με μερικούς φίλους από Ελλάδα τη διαδρομή Μάρν λα Βαλέ- Παρίσι με το RER, ε, λοιπόν, όσο ήταν εκτός σήραγγας το τραίνο (γυάλινο βαγόνι, χωρίς αιρκοντίσιον, ούτε παράθυρα -κάτι χαραμάδες- και έξω ο ήλιος κατακούτελα), νόμισα , ότι ήμουνα στη κόλαση. Ήταν τότε που πεθάνανε χιλιάδες. Το μόνο που ήθελες εκείνη τη στιγμή, ήταν αυτά τα μπρουμιζατέρ, που βρεχόσουνα με τα ρούχα. Εδώ, στο Σύνταγμα, και μπόλικες μάνικες, και ντους, μια χαρά είναι.
Επίσης αρκετές ξαπλώστρες. Τις τσιγγάνικες, τις άσπρες, τις φτηνές. Και ομπρέλες. Από το Πράκτικερ, τις πετάς μετά. Είναι και στέιτμεντ. Για τις χαμένες μας διακοπές:
Φέτος διακοπές στο Σύνταγμα, του χρόνου, θα έρθουμε στις πισίνες σας.
Και γιατί όχι; Άμμο.
Οι Γάλλοι φτιάξανε μπουλοδρόμιο:
Και σκάμμα:
Και γιατί όχι μπητς βόλεϊ ή τένις. Εκείνοι δεν κινδυνεύουν να βγει από την εκλεκτικιστική αρχιτεκτονική τούρτα ,δηλαδή το υπερβολικό, αλλά ένδοξο Δημαρχείο τους, να τους κράξει ο Δήμαρχος, μια που αυτός τα πληρώνει.
Βέβαια έχουν κάπου μια ψιλοπισίνα. Ελάχιστοι πήγαιναν. Το Σύνταγμα μπορεί να έχει μικρές για τα παιδιά και μεγαλύτερες για μεγαλύτερα παιδιά. Βρίσκεις με 100 ευρώ. Και βέβαια μουσικές, ρέιβ πάρτυ, κιθάρες κρουστά…
…ή απλώς (για το δεκαπενταύγουστο), ήρεμη ακρόαση καλής μουσικής στην ήρεμη κι έρημη -μέχρι το Σεπτέμβρη- Αθήνα, σαν να λέμε adagio con bouyéloma, ma non troppo. Και σκηνές, κι άλλες σκηνές, και νυχτερινές συζητήσεις και καμάκι. Και χορός τη νύχτα. ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ. Κανονικά.
ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΝΑ ΜΗ ΧΑΘΕΙ Η ΠΛΑΤΕΙΑ!!!
_____________________________________________________
Αυτή είναι η πρότασή μου, εκτός από το μπλόγκ μου, τη διακινώ και μέσα στην οργάνωσή μου, που περιλαμβάνει εμένα, που είμαι ο αρχηγός και επίσης εμένα, που είμαι και ο μοναδικός οπαδός. (Όχι πάντα, δεν με ακολουθώ τυφλά). Την προτείνω εκ του μακρόθεν βέβαια,και αυτό που μπορώ να κάνω, είναι να τη στείλω στο σάιτ του Συντάγματος και ελπίζω να υιοθετηθεί. Σ’ αυτή την περίπτωση θα αποσείσω από πάνω μου κάποιες από τις ενοχές που έχω, επειδή σ’ όλη αυτή την περίοδο δεν θα είμαι εδώ . Οπότε, άλλη μια φορά, μάγκες και μάγκισσες, εις το επαναπληκτρολογείν και Καλή αντάμωση στα Γουναράδικα. Ή Καλή αντάμωση στα σφουγγαράδικα, αναλόγως, που πάει ο καθένας.
Posted in Αριστερά, Uncategorized | Tagged πλατεία συνταγματος, πλατεία Συντάγματος, συνταγμα, άμεση δημοκρατία, αγανακτισμένοι, κρίση, λαϊκό κίνημα, μνημόνιο | 9 Comments »
Εγώ είμαι διεθνιστής. Που σημαίνει ότι έχω συνειδητοποιήσει, πως η πατρίδα όλων μας είναι ο πλανήτης Γη, και πως όσο πιο γρήγορα το παραδεχτούμε αυτό, τόσο θα αυξάνονται οι πιθανότητες να τον σώσουμε. Επίσης σημαίνει, ότι δεν κατσουλοκρύβω το γεγονός, ότι ο πολιτισμός όλων μας είναι γεμάτος δάνεια από τον πολιτισμό όλης της ανθρωπότητας.
Παρ’ όλα αυτά, δεν παύω, όπως ο καθένας μας, να ανήκω σε ένα έθνος. Πολλοί σήμερα, μιλάνε για το έθνος. Όταν νικάει η Εθνική ομάδα κατεβαίνουν στους δρόμους με σημαίες, και στις Πλατείες των αγανακτισμένων συχνά θα ακούσει κανείς το περίφημο ρητό, που ενώ, ουσιαστικά, συσκοτίζει τα ταξικά ζητήματα της κοινωνίας, υποτίθεται, ότι απλοποιεί όλα τα πολιτικά: “Είμαστε όλοι Έλληνες”.
Μόνο που οι περισσότεροι ξεχνάνε κάτι: Οι Έλληνες ανήκουν σε δύο έθνη. Με άλλες εθνικές διηγήσεις, άλλες επετείους, άλλους ήρωες. Δεν λέω, ότι αυτό είναι σωστό, ούτε ότι είναι λάθος, λέω απλώς ότι έτσι συμβαίνει. Να έλεγα ότι αυτά είναι παρελθόν και δεν ενδιαφέρουν,ή, όπως κάνουν πολλοί, ότι μας ενδιαφέρουν μόνο οι τάξεις και όχι τα έθνη, δε λύνει το πρόβλημα. Και βεβαίως ελπίζω να μην οργιστεί κανείς αναγνώστης εναντίον μου, το φαινόμενο δεν το …δημιούργησα εγώ, εγώ απλώς πιστοποιώ την ύπαρξή του.
Ίσα-ίσα μάλιστα, στο άρθρο αυτό έχω κάνει μια περίληψη της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους, που πέρα από το ότι ενοποιεί την εθνική μας ιστορία, παρουσιάζει τα πραγματικά γεγονότα.
Αυτά που γράφω, όλα συμβήκανε. Δεν παύουν όμως να αντιπροσωπεύουν τη μεγάλη εικόνα, που σημαίνει ότι, όπως σε όλες τις εθνικές διηγήσεις υπάρχει και εδώ κάποια αφαίρεση, αν και προσπάθησα να αμβλύνω, όσο γίνεται, τις ηρωοποιήσεις και τις εξιδανικεύσεις.
Πιστεύω ακόμα, ότι, ειδικά τώρα, που η χώρα μπαίνει βαθειά σε μια ζοφερή περίοδο οικονομικής κρίσης, μπορεί να βρεθούν στην Ιστορία και κυρίως στην πρόσφατη, οι απαντήσεις για ερωτήματα που βασανίζουν το νου πολλών ανθρώπων.
Πως φτάσαμε μέχρι εδώ;
Γιατί η Ελλάδα δε μοιάζει με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες;
Γιατί δεν έχουμε κοινωνικό κράτος;
Γιατί η άρχουσα τάξη δεν ανάπτυξε την οικονομία; κλπ,κλπ.
Γιατί τα Ματ εδώ είναι χειρότερα από άλλες καπιταλιστικές χώρες;
Που βρέθηκαν τόσοι Ναζιστές στην Ελλάδα; κλπ
Το κείμενο είναι βασισμένο σε ένα παλιότερο και είναι γραμμένο όχι σαν μια γλαφυρή διήγηση αλλά περισσότερο σαν συμβόλαιο, για να συμφωνήσουμε, ότι αυτό το έθνος έχει αυτή την ιστορία και όχι κάποια άλλη, φανταστική. Κι έτσι μετά να προχωρήσουμε σε άλλα, πιο ουσιαστικά και άμεσα πολιτικά. Αν έχετε αντιρρήσεις ή διορθώσεις, μη διστάσετε, στείλτε σχόλιο. Το αρχικό κείμενο ήταν πολύ συντομότερο, εδώ είναι μια αναπτυγμένη μορφή του, άρα κανονικά ο τίτλος θα έπρεπε να είναι: Μία σύντομη Ιστορία του Ελληνικού Έθνους.
Η
ΠΙΟ ΣΥΝΤΟΜΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
(1204-2004)
Αν και οι Έλληνες έχουν οργανωθεί σε έθνος (με την σημερινή έννοια του έθνους), σχετικά πρόσφατα, στην Ιστορία πρωτοεμφανίζονται πριν τέσσερις χιλιάδες χρόνια, στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που έχει κέντρο τη σημερινή Ελλάδα. Οι πρώτοι κάτοικοι της Ελλάδας προέρχονται από μια μείξη μεσολιθικών πληθυσμών, που μετανάστευσαν από την βόρειο Αφρική πριν από 22.000 χρόνια και νεολιθικών, που ήρθαν γύρω στο 6.000 π.Χ. από την Ανατολή. Είναι εκείνοι που θα χτίσουν τους πρώτους οικισμούς της Ευρώπης και οι οποίοι την εποχή του Χαλκού θα δημιουργήσουν τον Κυκλαδικό και τον Μινωικό πολιτισμό. Γύρω στο 2,500 π.Χ. θα κατεβούν βόρειοι πληθυσμοί, που η αρχική τους κοιτίδα ήταν η Ουκρανία (ή η Ανατολία). Αυτοί οι τελευταίοι θα αναμειχθούν με τους παλαιότερους κατοίκους και θα δώσουν στους Έλληνες τη γλώσσα τους, τα πρωτο-ελληνικά, κλάδο της Πρωτο-Ινδοευρωπαϊκής και πρόγονο της νέας Ελληνικής, και θα χτίσουν τις Μυκηναϊκές μητροπόλεις. Το επόμενο κύμα Ελλήνων είναι οι Δωριείς, που θα κατέβουν γύρω στο 1200 π.Χ και θα εισάγουν τη χρήση του σιδήρου.
Οι Έλληνες, θα συγκροτήσουν τις ελληνικές πόλεις- κράτη και θα συνεχίσουν την πολιτιστική έκρηξη, που είχε ακολουθήσει την γεωργική επανάσταση στη Μεσοποταμία, γύρω στο 10.000 π.Χ. Στις ελληνικές πόλεις της Ευρώπης και της Μ. Ασίας, με αποκορύφωμα την Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ, θα ανθίσει ο Κλασσικός Ελληνικός πολιτισμός. Η Ελληνική φιλοσοφία , η επιστήμη , το θέατρο και η Δημοκρατία θα γίνουν κύριο συστατικό όλου του σύγχρονου πολιτισμού και, μαζί με τον Ιουδαιο-χριστιανικό ανθρωπισμό και τις παραδόσεις των βόρειων λαών της Ευρώπης, μία από τις βάσεις του. Το καθεστώς των κλασσικών πόλεων-κρατών θα καταλυθεί από ένα απομονωμένο δωρικό φύλο, τους Μακεδόνες, πουθα ιδρύσουν πολυεθνικές αυτοκρατορίες στα πρότυπα των ανατολικών και θα διαδώσουν τον Ελληνισμό σε όλη τη Μεσόγειο και θα ενώσουν την Ανατολή με τη Δύση.
Με την υιοθέτηση του μονοθεϊσμού και το σταδιακό γκρέμισμα των δουλοκτητικών αρχαίων κοινωνιών, σαν κυρίαρχη δύναμη της περιοχής προβάλλει η αυτοκρατορία, που οι ιστορικοί ονομάζουν Βυζαντινή. Το Βυζάντιο συγκροτείται από τους υπηκόους της Ελληνικής και εξελληνισμένης, εκχρι-στιανισμένης και ορθόδοξης ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η πρωτεύουσά της, η Κωνσταντινούπολη, θα γίνει το κέντρο του τότε γνωστού κόσμου για χίλια χρόνια και θα διαφυλάξει τον πολιτισμό της κλασικής Ελλάδας πλουτίζοντάς τον με εκείνον της Ανατολής. Σταδιακά και κυρίως μετά την κατάλυσή της από τους Φράγκους της Δ΄ Σταυροφορίας (1204), οι Βυζαντινοί αρχίζουν να εγκαταλείπουν την αυτοκρατορική ιδεολογία και αποκτούν κάποια στοιχεία ελληνικής εθνικής συνείδησης. Ορισμένοι από αυτούς ανακαταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη, όπου δημιουργείται μια Αναγέννηση των Ελληνικών Γραμμάτων (1261-1453), η οποία υπήρξε πρόδρομος της ευρωπαϊκής Αναγέννησης, ενώ άλλοι αντιστέκονται ή αναπτύσσονται σε περιοχές κατεχόμενες από Βενετσιάνους, Τούρκους και άλλους.
Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, το 1453, οι Έλληνες, που αυτοαποκαλούνται ακόμα Ρωμαίοι και αργότερα Ρωμιοί, αποτελούν, αφενός, ένα υποδεέστερο εξαρτημένο κομμάτι της οθωμανικής άρχουσας τάξης και, μέσω του Οικουμενικού Πατριάρχη, ηγετική δύναμη όλων των υπόδουλων ορθοδόξων λαών και, αφετέρου, ένα μεγάλο τμήμα τής αστικής τάξης της αυτοκρατορίας καθώς και σημαντικό τμήμα των αγροτών, δύο κοινωνικών τάξεων που συχνά εξεγείρονται (1463, 1499, 1518, 1525-1531, 1571, 1595-1601, 1611, 1645, 1770 κλπ). Κατά την πρώτη φάση της περιόδου αυτής η φυγή των Ελλήνων λογίων στη Δύση θα ενισχύσει τα γράμματα, τη φιλοσοφία και το ουμανιστικό κίνημα της Ευρώπης.
Στα τέλη του 18ου αιώνα, κάτω από την επίδραση του Διαφωτισμού και της Γαλλικής επανάστασης, ανάμεσα στους ρωμαίικους αστικούς πληθυσμούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και της διασποράς αναπτύσσεται η σύγχρονη εθνική ιδέα. Έτσι, οι Έλληνες οργανωμένοι σε μυστικές εταιρείες κηρύσσουν επανάσταση και ορίζουν σαν μέρα έναρξης της εξέγερσης την 25η Μαρτίου του 1821.
Α
ρχικά, σε πολιτικό επίπεδο, της επανάστα- σης ηγούνται διωχθέντες από τους Οθωμανούς Φαναριώτες, δηλαδή Ρωμιοί υψηλοί αξιωματούχοι, που υπηρετούσαν τον Σουλτάνο, κυρίως στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και οι οποίοι είχαν μεγάλη πολιτική πείρα. Επίσης ηγετικό ρόλο κλήθηκαν να παίξουν και οι ζάπλουτοι κοτζαμπάσηδες, δηλ. οι προεστοί, κυρίως του Μοριά, που εκλεγόντουσαν από τους εξέχοντες Ρωμιούς για να τους εκπροσωπούν. Οι κοτζαμπάσηδες ήταν οι αρχικοί χρηματοδότες της εξέγερσης και εκείνοι που μπορούσαν, λόγω του κύρους που είχαν, να συσπειρώνουν γύρω τους το λαό των επαρχιών τους. Στον Αγώνα προσχώρησαν και οι νησιώτες μεγαλέμποροι και πλοιοκτήτες με τα αρματωμένα καράβια τους, ενίοτε πιεζόμενοι από τα πληρώματα και τους επαναστατημένους κατοίκους των νησιών τους.
Στο πεδίο της μάχης ηγήθηκαν οι εναπομείναντες από τους διωγμούς Κλέφτες. Δηλαδή οι σκληροτράχηλοι πολεμιστές, που κατάγονταν από χαμηλά κοινωνικά στρώματα, και που για να γλυτώσουν την καταπίεση, είχαν βρει την ελευθερία εκτός κοινωνίας και ζούσαν στα βουνά, κυρίως του Μωριά, σαν παράνομοι, κλέβοντας τους πλούσιους, Μουσουλμάνους και Χριστιανούς, αδιακρίτως. Στη Στερεά Ελλάδα, η στρατιωτική ηγεσία της Επανάστασης ήταν στα χέρια των λεγόμενων Αρματολών, εκείνων των Κλεφτών, δηλαδή, που είχαν αναγκάσει με τη βία την Οθωμανική διοίκηση να τους αναγνωρίσει σαν εκπροσώπους της και να τους παραχωρήσει εξουσία χωροδεσπότη, συχνά κληρονομική, πάνω σε μεγάλες περιοχές.
Παρά τα σφοδρά τοπικιστικά και ταξικά μίση και τους δύο εμφυλίους, στους οποίους συνεπλάκησαν οι Έλληνες κατά την διάρκεια της Επανάστασης, και παρά το γεγονός ότι αρχικά, κανένα Ευρωπαϊκό κράτος δεν υποστήριξε τον αγώνα τους, στο τέλος οι Μεγάλες Δυνάμεις αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της Ελλάδας. (1828). Μεγάλο ρόλο σ’ αυτό έπαιξαν οι στρατιωτικές νίκες των Ελλήνων εναντίον του ισχυρότερου Δυνάστη της εποχής, του Σουλτάνου, το Φιλελληνικό και γενικότερα το φιλελεύθερο πολιτικό κλίμα που είχε συνεπάρει τους λαούς της Ευρώπης, και η επιτυχημένη διπλωματία του Αγώνα. Έτσι, οι Έλληνες μαζί με ορισμένες αρβανίτικες, βλάχικες, σλαβικές και άλλες, ως επί το πλείστον ορθόδοξες και με ρωμαίικη εθνική συνείδηση μειονότητες, συγκροτούν το βασίλειο, που ονομάζεται Ελλάδα. Η Ελλάδα υπήρξε ένα από τα πρώτα δημοκρατικά κράτη του κόσμου, αλλά, αν και ανεξάρτητο, βρέθηκε κάτω από την επιρροή των μεγάλων δυνάμεων, που είχαν σαν πράκτορες των συμφερόντων τους πολιτικά κόμματα, το παλάτι και τμήματα της εξαρτημένης άρχουσας τάξης.
Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων (1912-1913) εναντίον αρχικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μετά εναντίον της Βουλγαρίας, η Ελλάδα απελευθερώνει πολλά εδάφη και διπλασιάζει την έκτασή της. Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκει τους Έλληνες διχασμένους. Κάποιοι συντάσσονται με την Αντάντ, ενώ άλλοι, με επικεφαλής το βασιλιά, με τις Κεντρικές Δυνάμεις. Αφού επικρατήσουν οι πρώτοι, η Ελλάδα θα βρεθεί στο στρατόπεδο των νικητών και με διεθνείς συνθήκες θα επεκτείνει τα σύνορα της σε εδάφη της Μικράς Ασίας με Ελληνικό πληθυσμό . Η Τουρκία, το νέο κράτος, που αντικατέστησε την Οθωμανική αυτοκρατορία, δεν αποδέχεται τις συνθήκες και έτσι η Ελλάδα για να τις επιβάλλει, θα ξεκινήσει τη Μικρασιατική εκστρατεία το 1922. Ο Γερμανόφιλοι βασιλικοί επανέρχονται στα πράγματα, οι πρώην σύμμαχοι της Αντάντ εγκαταλείπουν την Ελλάδα κι έτσι χάνει τον πόλεμο. Μετά την νίκη τους οι Τούρκοι εθνικιστές, προχωρούν σε γενοκτονία των Ρωμιών στη Μικρασία και τον Πόντο. Τελικά με τις ανταλλαγές πληθυσμών,που γίνονται βάσει θρησκεύματος (και όχι γλώσσας) 570.000 Μουσουλμάνοι φεύγουν από την Ελλάδα, ενώ 1.650.000 Έλληνες εκδιώκονται μαζικά από τις ασιατικές τους εθνικές εστίες. Εξαίρεση αποτελεί το ανεξάρτητο κράτος της Κύπρου, πρώην αγγλική αποικία, που είναι σήμερα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελείται από ελληνική κοινότητα και τουρκική μειονότητα, αλλά ένα βόρειο τμήμα του νησιού τελεί υπό τουρκική κατοχή.
Ο 2ος Παγκόσμιος πόλεμος, βρίσκει την Ελλάδα με μια δικτατορική κυβέρνηση, που είναι μεν φασιστική και γερμανόφιλη, αλλά που συνδέεται πολιτικά με τη Βρετανία. Για αυτό, ενώ στην αρχή επιδιώκει την ουδετερότητα, όταν επιτίθεται η φασιστική Ιταλία, κηρύσσει γενική επιστράτευση (28 Οκτωβρίου 1940). Ο Ελληνο-Ιταλικός πόλεμος, αμέσως μετατρέπεται σε έναν λαϊκό πόλεμο, η επίθεση αναχαιτίζεται και, μετά, αυθόρμητα, χωρίς επιτελικό σχέδιο επίθεσης, οι κατώτεροι αξιωματικοί και οι φαντάροι προχωρούν σε αντεπίθεση και απωθούν τον εχθρό έξω από τα ελληνικά σύνορα, στα βουνά της Αλβανίας. Οι Ιταλοί κατατροπώνονται και καλούν σε βοήθεια τους Γερμανούς. Οι Έλληνες συνεχίζουν να πολεμάνε, αλλά το γερμανόφιλο επιτελείο συνθηκολογεί .
Έτσι, η Ελλάδα κατακτάται και παραδίνεται στη Διοίκηση των Ιταλών, Γερμανών και Βουλγάρων φασιστών. Η Κατοχή (1940-1944) είναι σκληρότατη, και η αγριότητα των κατακτητών ξεπερνάει κάθε προηγούμενο. Πυρπολούνται 1700 χωριά, και η οικονομία καταβαραθρώνεται. Ο αριθμός των νεκρών στη μάχη, των εκτελεσμένων και δολοφονημένων, όσων πέθαναν από τα βασανιστήρια και τις κακουχίες, ήταν πάνω από μισό εκατομμύριο. Λόγω της γενικευμένης κλοπής της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής από τους κατακτητές αλλά και του αποκλεισμού από τους Συμμάχους, πέθαναν από πείνα 300.000 άνθρωποι, ενώ 55.000 Έλληνες Εβραίοι χάθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης.
Στη διάρκεια της Κατοχής, οι Έλληνες, με επικεφαλής την Αριστερά, αυθόρμητα οργανώνονται σε αντιστασιακούς πυρήνες, που οι περισσότεροι θα απορροφηθούν από το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) το οποίο μετράει πάνω από δύο εκατομμύρια μέλη, ενώ 100.000 άνδρες και γυναίκες συγκροτούν τον πρώτο αμιγώς εθελοντικό λαϊκό στρατό στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, τον ΕΛΑΣ. Ο ΕΛΑΣ θα απελευθερώσει τα δύο τρίτα του εδάφους της χώρας, και θα προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες στο συμμαχικό αγώνα εναντίον του Άξονα.
Την ίδια στιγμή, οι παλιοί πολιτικοί, όσοι δεν έφυγαν από τη χώρα μαζί με το βασιλιά, αδρανούν η, μαζί με την άρχουσα τάξη συνεργάζονται ανοιχτά με τους κατακτητές. Στο τέλος, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, προσφέρουν στους Ναζιστές δοσιλογικό στρατό κατοχής επανδρωμένο από 20.000 ντόπιους προδότες, τα Τάγματα ασφαλείας, τους λεγόμενους Γερμανοτσολιάδες και άλλες μονάδες, που πολεμάνε εναντίον της Εθνικής Αντίστασης και συμμετέχουν μαζί με τους κατακτητές σε θηριωδίες και σφαγές του άμαχου πληθυσμού.
Μετά την ήττα του Άξονα, λόγω ανυπαρξίας στρατηγικού σχεδίου, αλλά και λόγω τυφλής εμπιστοσύνης και ιδεολογικής εξάρτησης από τη Σοβιετική Ένωση (που είχε από την αρχή του πολέμου παραχωρήσει την Ελλάδα στην σφαίρα επιρροής των Δυτικών κρατών), η ηγεσία του Κομουνιστικού κόμματος και των Αντιστασιακών οργανώσεων, παραδίνει αμαχητί τα όπλα της αντίστασης στους Άγγλους. Εκείνοι προχωράνε σε μια τυπική στρατιωτική επέμβαση στα εσωτερικά μιας συμμάχου χώρας, επαναφέρουν τη μισητή βασιλεία και εγκαθιστούν αγγλόφιλες κυβερνήσεις. Αυτές, αθωώνοντας και βγάζοντας από τη φυλακή και επανεξοπλίζοντας τις συμμορίες των δοσιλόγων των Γερμανών, εξαπολύουν τρομοκρατία εναντίον των αντιστασιακών, δημοκρατών και αριστερών.
Ορισμένοι, για να γλυτώσουν από τους βασανισμούς, τους βιασμούς, τις εκτελέσεις και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, εξωθούνται σ’ έναν Εμφύλιο πόλεμο (1946-1949). Από τη μια μάχονται οι παλιοί αντιστασιακοί, που βλέπουν τον αγώνα τους σαν συνέχεια του Εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα, αλλά είναι αποκομμένοι από τον πληθυσμό, που πια έχει κουραστεί. Και από την άλλη, οι συμμορίες των δοσιλόγων, η νέα εξαρτημένη πολιτική εξουσία, ο τακτικός στρατός, οι Άγγλοι καθώς και οι Αμερικάνοι, που έρχονται σε βοήθειά τους και οι οποίοι πειραματίζονται σε νέα όπλα και νέες στρατηγικές. Στη διάρκεια του εμφύλιου, που είναι η πρώτη σύγκρουση του Ψυχρού πολέμου, η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος υιοθετεί αλλοπρόσαλλη στρατηγική και βίαιες μεθόδους (αναγκαστική στρατολόγηση, ομηρεία, αλλά και σταλινικού τύπου στρατόπεδα για τους διαφωνούντες κομματικούς), η δε Ρωσία τον χρησιμοποιεί μεν για διαπραγματευτικό χαρτί και προπαγάνδα εναντίον της Αμερικής, όμως δεν έχει βλέψεις στην Ελλάδα και για αυτό δεν βοηθά πρακτικά την Αριστερά. Έτσι, η Βρετανία κι η Αμερική, κερδίζουν τον πόλεμο.
Τα επόμενα χρόνια (1949-1967), οι προπολεμικοί πολιτικοί συνεπικουρούμενοι από τους κατοχικούς δοσίλογους, που ποτέ δεν τιμωρήθηκαν, εδραιώνουν την εξουσία τους. Το επίσημο κράτος και η οικονομικά και πολιτικά εξαρτημένη άρχουσα τάξη, με το πρόσχημα του “από βορρά κομμουνιστικού κινδύνου“, υιοθετεί την τρομοκρατική ιδεολογία της δεξιάς «εθνικοφροσύνης» και κλείνει τους αντιπάλους του, αριστερούς, δημοκράτες και αντιστασιακούς, σε φρικτά στρατόπεδα συγκέντρωσης και βασανισμού που έχουν στόχο να καμφθεί η θέληση των πολιτών για αλλαγές.
Η Ελλάδα, αφού περνάει μια πρώτη περίοδο φτώχειας, και μαζικής μετανάστευσης, αναπτύσσεται οικονομικά, αλλά χωρίς σχέδιο για μια αυτόνομη εξέλιξη. Στηριγμένη στην πολιτιστική ανάπτυξη των προπολεμικών δεκαετιών αναδεικνύει διανοητές, λογοτέχνες και καλλιτέχνες παγκόσμιας ακτινοβολίας. Ενώ οι πολιτικές διώξεις των αντιφρονούντων και η τρομοκρατία συνεχίζονται από το οργανωμένο παρακράτος της δεξιάς, σταδιακά και με μακροχρόνιους πολιτικούς λαϊκούς αγώνες επανέρχεται κάποιο είδος δημοκρατίας.
Η πορεία εκδημοκρατισμού της Ελλάδας θα σταματήσει την 21η Απριλίου 1967 με το πραξικόπημα της χούντας των συνταγματαρχών, παλιών ταγματασφαλιτών, που τώρα δρουν με την υποστήριξη των Αμερικάνικων μυστικών υπηρεσιών και που εγκαθιδρύουν δικτατορία. Οι δημοκρατικές ελευθερίες περιστέλλονται, τα στρατόπεδα ξανανοίγουν κα οι βασανισμοί των δημοκρατών και αριστερών επανέρχονται στην ημερήσια διάταξη. Το 1974 οργανώνεται πραξικόπημα Ελλήνων χουντικών στην Κύπρο, που προκαλεί την Τουρκική εισβολή. Η χούντα την είχε αφήσει ανοχύρωτη και έτσι οι Τούρκοι καταλαμβάνουν το βόρειο τμήμα του νησιού. Αυτό το γεγονός θα επισπεύσει την κατάρρευση του φασιστικού καθεστώτος στην Αθήνα.
Επίσης σημαντικό ρόλο, κυρίως ιδεολογικό, στην πτώση των συνταγματαρχών έπαιξε και η ειρηνική φοιτητική εξέγερση της 17ης Νοέμβρη 1973, που μετεξελίχτηκε σε αντιχουντική και στη διάρκειά της ο στρατός και η αστυνομία άνοιξε πυρ πάνω στο πλήθος σκοτώνοντας δεκάδες πολίτες, που διαδήλωναν ειρηνικά ζητώντας ελευθερία. Το αποκορύφωμα αυτό της Αντίστασης πραγματοποιήθηκε αυθόρμητα από αριστερούς και δημοκράτες , με την απουσία ή την αντίθεση των δυνάμεων της δεξιάς και ολοκληρώθηκε παρά τη θέληση των ηγεσιών του Κέντρου και της παραδοσιακής αριστεράς, με εξαίρεση κάποιες ακρο-αριστερές οργανώσεις.
Μετά την πτώση της δικτατορίας (1974) και την κατάργηση της βασιλείας με δημοψήφισμα, την ένταξη στην ΕΟΚ, μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση (1981) και την επιστροφή στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, από όπου η Ελλάδα είχε αποχωρήσει αμέσως μετά τη χούντα, εγκαθιδρύεται για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο δημοκρατία Ευρωπαϊκού τύπου, που διευρύνεται με την διαρκή πάλη των πολιτών εναντίον της κρατικής αυθαιρεσίας. Οι ίδιες, όμως, οικογένειες από την εποχή της κατοχής κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή και τα παιδιά των κατοχικών πρωθυπουργών και υπουργών γίνονται υπουργοί και πρωθυπουργοί της δημοκρατικής Ελλάδας. Ενίοτε μάλιστα, τα παιδιά οικονομικών δοσίλογων που βαρύνονται από εγκλήματα εναντίον του Ελληνικού λαού, συμμετέχουν σε σύγχρονα σκάνδαλα. Σ΄ όλη την περίοδο της Μεταπολίτευσης (1974 μέχρι σήμερα), τα δύο κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία, της Δεξιάς και της Σοσιαλδημοκρατίας, αντί να ξεριζώσουν τη διαφθορά, όπως επαγγέλονται, την ενισχύουν και εμπλέκονται και τα ίδια σε μεγάλα οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα.
Μετά την πτώση των δικτατοριών του λεγόμενου “υπαρκτού” σοσιαλισμού και της Σοβιετικής Ένωσης (1989) όπως παντού στον κόσμο, επικράτησε και στην Ελλάδα το μοντέλο ενός άκρατου οικονομικού νεο-φιλελευθερισμού, που είναι υπέρ της πλήρους ιδιωτικοποίησης των πάντων και της διάλυσης του κοινωνικού κράτους πρόνοιας. Εκτός απ’ αυτά, το Ελληνικό κράτος βρέθηκε να χρωστά τεράστια ποσά σε Έλληνες και ξένους δανειστές. Σ΄αυτό συνέβαλλε η οικογενειοκρατία, το παραδοσιακό πελατειακό σύστημα καθώς και τα διαπλεκόμενα ιδιωτικά ΜΜΕ, τα οποία εκτός των άλλων οδηγούν στην πολιτική και πολιτιστική εξαχρείωση του Ελληνικού λαού. Εν τω μεταξύ, η Αριστερά στην Ελλάδα βρίσκεται σε σύγχυση, ενώ η ιδεολογία της ακροδεξιάς εθνικοφροσύνης έχει αρχίσει πάλι να προπαγανδίζεται ανοιχτά από το Διαδίκτυο και ορισμένα μμε, χωρίς να έχει αληθινή απήχηση στον Ελληνικό λαό. Με αφορμή, μάλιστα, το κύμα μετανάστευσης από τις χώρες που πλήττονται από φτώχεια, οικολογική καταστροφή και πόλεμο, έχει παρατηρηθεί η συνεργασία ναζιστών με το κράτος.
Μετά την Μεγάλη Οικονομική Κρίση του 21ου αιώνα,
και την αμφισβήτηση
του αντιπροσωπευτικού κοινοβουλευτικού συστήματος,
η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει την κοινή μοίρα,
τα οικονομικά και πολιτικά αδιέξοδα και τις προκλήσεις ,
που αντιμετωπίζουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες.
Οι Έλληνες , σήμερα, θεωρούνται ένα σύγχρονο δημοκρατικό έθνος,
που επηρεάζεται και εμπνέεται
από όλα τα δυτικά πολιτικά , κοινωνικά και πολιτιστικά κινήματα,
διατηρώντας συγχρόνως στην κουλτούρα του
πολλά στοιχεία
του ανατολικού του
χαρακτήρα.
Καπετάν Ένας
Αθήνα, 2011
_______________________________________________________________
Και εδώ ακριβώς τελειώνει η πρώτη πειραματική περίοδος του μικρού μου μπλογκ. Θα μείνω μερικές μέρες στο διαδίκτυο,μετά θα την κάνω και, αν όλα πάνε καλά, θα επανέλθω, αλλά μετά από μήνες ή ίσως μετά από ένα ή δύο χρόνια. Ευχαριστώ όλους όσους είχαν την υπομονή και το κουράγιο να διαβάσουν τα διάφορα , που έγραψα, και συγγνώμη που δεν πρόλαβα να εκθέσω καμιά από τις ουτοπίες μου, που για κείνες ονόμασα το μπλογκ “Ρεπορτάζ από την Ουτοπία“. Και σας διαβεβαιώ, έχω μπόλικες στο μυαλό και τις σημειώσεις μου. Δεν πειράζει, όμως, τα υπόλοιπα την επόμενη περίοδο, μετά από μερικά τέρμινα, είτε υπάρχει, είτε δεν υπάρχει πια ο κόσμος, όπως τον ξέρουμε.
Οπότε, Δύτη, Ρογήρε, Μπερναρντίνα, Αμπραβανέλ,και Γιάννη Κ. Τυφλέ, Χαζούλη, Γκρηκτρόιτ, Μάνια και όλα τα άλλα παιδιά, να είστε καλά και εις το επανιδείν ή μάλλον το επαναπληκτρολογείν.
Posted in Αριστερά, Αριστερά και Έθνος, Γενετική και Έθνος, Η (πιο σύντομη) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Μαρξ, Πολιτική, μαρξισμός, Uncategorized | Tagged 1204, 1453, 1821, 1940, 1944, 1973, 29/6/2011, Hellas, πλατεία Συντάγματος, ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, Ελλας, Ελληνικό έθνος, Σύνταγμα, άμεση δημοκρατία, έθνος, αρχαία Ελλάδα, αγανακτισμένοι, δωσίλογοι, δοσίλογοι, εθνογένεση, εληνοιταλικός πόλεμος, κκε, μνημόνιο, real democracy now | 4 Comments »
Είχα ξεκινήσει να βάλω μαζί μερικές σκόρπιες σκέψεις μου για την ταινία Ελ Γκρέκο, αλλά η επικαιρότητα, (της οποίας είμαι ορκισμένος εχθρός, ιδίως όταν εμφανίζεται με προσωπείο τρομοκρατημένου λογιστή), η επικαιρότητα λοιπόν, μπήκε μέσα στη ζωή μου ορμητικά και με έσπρωξε να ασχοληθώ με άλλα πράγματα. Ο πολύ λίγος ελεύθερος χρόνος μου αλλά και το γεγονός ότι η διορία μου στο Ίντερνετ σε λίγο τελειώνει, με αναγκάζει να δημοσιεύσω τώρα βιαστικά αυτές τις σκέψεις, παρόλο που φαίνεται, ότι δεν είναι η στιγμή για κάτι τέτοιο.
Η ΤΑΙΝΙΑ ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ. ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ Η ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ;
Αν το μπλογκ μου, είχε θυρεό, κι αν ο θυρεός είχε motto, αυτό θα ήταν (σε άπταιστα Mπαρτ-Σιμσονικά ipso fatso λατινικά): «quod recordo, gaudeo» ή κάτι, που να σημαίνει «Ότι θυμάμαι χαίρομαι». Τη ταινία τη θυμήθηκα, (αλλά δε χάρηκα καθόλου), όταν πρόσεξα μια προτροπή ακροδεξιού μπλογκ προς τους αναγνώστες του, να παν να δουν τις δύο ταινίες, που μόνο αυτές κρίθηκαν άξιες για τα μάτια της ανώτερης φυλής των Ελλήνων: τους “300” και τον Ελ Γκρέκο. Αυτό με έβαλε σε σκέψεις. Ήταν μόνο το φετίχ της λέξης Έλληνας, Γκρέκο,Ελλάς ή κι άλλα; Το φίλμ το είχα δει. Είχα σχηματίσει γνώμη, αλλά αποφάσισα να ξανα-ασχοληθώ και την είδα και στο DVD. Μαρτύρησα, αλλά τώρα, νομίζω ότι έκλεισε ο κύκλος και μπορώ να πω δύο τρία πράγματα γι αυτήν.
Ο αληθινός Ελ Γκρέκο
Ας αρχίσω με τα θετικά της ταινίας. Είναι αυτό που λέμε μια «άρτια παραγωγή». Ή μια πλούσια παραγωγή. Κι όπως είπε κάποια γνωστή μου, που, αν και εκφράζεται παράξενα, εκτιμώ την γνώμη της, «σου φαίνεται σαν να βλέπεις ταινία». Δηλαδή, αυτό που έρχεται στο μάτι, αρχικά, δεν σε προσβάλλει, η φωτογραφία έχει ατμόσφαιρα, και η μουσική καλή, ακόμα κι αν σε κάποιο σημείο, προς το τέλος, ακούγεται σχεδόν αυτούσια η μελωδία της Sarabande του Χαίντελ. Μερικές ερμηνείες ήταν άθλιες, αλλά αυτός που έκανε τον Ιεροεξεταστή, ήταν πολύ καλός, για να μη μιλήσουμε για το μικρό πέρασμα της Πρωτοψάλτη, που αμέσως έλαμψε με την ηθοποιία της. Οι διάλογοι ήταν χάλια. Μιλάγανε όλοι σαν τριτοκλασάτοι κριτικοί τέχνης. Και αυτή η φράση του αδερφού του Γκρέκο:
Και ο άλλος
–Άσκημο πράμα ο πόλεμος, Δομήνικε…Τα πράματα που είδα! Το παλικάρι που είχα δίπλα μου…Του κόψανε το χέρι… Ποιος ξέρει, που θα καταντήσει, σακάτης άνθρωπος …Κακόμοιρε Θερβάντες! Μα είναι Μόντυ Πάιθονς: Ε, τι μπορεί να ‘γινε ο καημένος σακάτης; Μπορεί ακόμα και να κατήντησε ο μεγαλύτερος συγγραφέας του κόσμου .
Για να είμαι ειλικρινής, τη δεύτερη φορά που είδα την ταινία, πρόσεξα τα καλά της, ίσως επειδή είχα ξεπεράσει το σοκ της πρώτης φοράς.
Όμως σιγά σιγά, καθώς την ξανάβλεπα, κατέληξα στο ίδιο συμπέρασμα, μόνο που τώρα μπορώ να μιλήσω πιο αναλυτικά για αυτό.
Δεν χρειάζεται να δηλώσω και ρητά, ότι η ταινία δεν μου άρεσε καθόλου. Αν ήθελα να είμαι επιεικής, θα μπορούσα να βρω πολλές δικαιολογίες. Είναι αλήθεια, ότι το θέμα της Τέχνης στο σινεμά είναι τρομερά δύσκολο. Είδαμε μεγάλους σκηνοθέτες, όταν καταπιάνονται με ζωγράφους, να μην καταφέρνουν να ξεφύγουν από το γραφικό.
Η Γκουλύ και ο Βαλεντίνος ο Ακόκαλος
Ο Χιούστον, για παράδειγμα, στην ταινία Μουλέν Ρουζ, έκανε πολλές προσπάθειες να μας δείξει τον Τουλούζ-Λοτρέκ μέσα στον κόσμο του καν-καν. Συνολικά, ήταν ένα Χόλιγουντ στα καλύτερά του. Μέχρι και τον Valentin, le désossé , τον Βαλεντίνο τον Ακόκαλο, ζωντάνεψε (βλ.3.37), αλλά δεν τα κατάφερε να ξεφύγει από το τουριστικό και το κιτς.
Γιατί, λοιπόν, σπάνια στο σινεμά παρουσιάζονται ζωγράφοι ή γλύπτες με ικανοποιητικό τρόπο;
Όταν ήμουν μικρότερος σκεφτόμουν, ότι αυτό συμβαίνει επειδή η ζωή του σκηνοθέτη (στούντιο, φασαρία, παραγωγοί, χρήμα, δημόσιες σχέσεις) ήταν εντελώς διαφορετική από εκείνη του μεγάλου Δάσκαλου της ζωγραφικής, που υποτίθεται, ότι καθόταν απομονωμένος στο εργαστήριό του και επικοινωνούσε με το Απόλυτο. Βεβαίως, δεν είναι ακριβώς έτσι. Το χρήμα, η βαβούρα των εργατών και οι δημόσιες σχέσεις με καρδινάλιους, πρίγκιπες ή εμπόρους ήταν πάντα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής όλων των μεγάλων καλλιτεχνών. Και οι αγωνίες ήταν επίσης οι ίδιες.
Λεονάρντο, σπουδή.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς, ότι ο Ντα Βίντσι είχε πάει στους Σφόρτσα για ένα τεράστιο πρότζεκτ , ένα γιγαντιαίο έφιππο άγαλμα του Δούκα Φραγκίσκου, που τελικά δεν έγινε, και το μόνο που κατάφερε στην αυλή του Μιλάνου, ήταν να συνθέτει στο λαούτο τραγούδια, πράγμα που έκανε με μεγάλη επιτυχία.
Μια πιο συνετή ερμηνεία: μέσα στα εκατό χρόνια, που υπάρχει το σινεμά, δεν έχει προλάβει να αναδείξει τόσους πολλούς μεγάλους καλλιτέχνες, όσοι έχουν εμφανιστεί στην ιστορία της τέχνης μέσα στους αιώνες, από την εποχή του Τζιότο και του Πιέρο ντε Λα Φραντσέσκα μέχρι τον Λεονάρντο και από τον Βερμέερ και τον Γκόγια ως τον Πικάσο. Υπάρχει και μια παρεμφερής μαθηματική εξήγηση, πιο πεζή: μέσα στις χιλιάδες παραγωγές, που γυρίζονται κάθε χρόνο, πόσα είναι τα αριστουργήματα, με οποιοδήποτε θέμα! Σε αναλογία, όσα περίπου και τα αριστουργήματα ζωγραφικής μέσα στα χιλιάδες έργα που συσσωρεύονται στις αίθουσες των εκατοντάδων μουσείων του κόσμου.
Ο Πρόσπερο. Τζ.Γκίλγκουντ, απ΄το φιλμ του Γκρίναγουεϊ.
Υπάρχει πάντως και ένα λεπτό σημείο, που φαίνεται πιο έντονα, όταν το θέμα μιας ταινίας είναι η Τέχνη και είναι σχετικό με το βίωμα του κινηματογραφιστή. Υπάρχουν βιωματικοί δημιουργοί, που βάζουν τον εαυτό τους και την ιδεολογία τους μέσα στο έργο φανερά, και άλλοι, όπως ο Σέξπιρ, τον οποίο, ίσως με εξαίρεση το τελευταίο του έργο, την Τρικυμία, δεν μπορεί ο θεατής να τον διακρίνει σαν άτομο, (τα πιστεύω του, τις προτιμήσεις του) πουθενά μέσα στα θεατρικά του. Στην περίπτωση, όμως, μιας ταινίας, που ο ήρωας είναι ζωγράφος (ή φωτογράφος ή κινηματογραφιστής), είναι πολύ δύσκολο να μην ταυτιστεί με τον ήρωα ο σκηνοθέτης. Ο δημιουργός της ταινίας είναι ο δημιουργός που δείχνει η ταινία. Πιστεύω, πως αυτό γίνεται και από μόνο του, ασυνείδητα.
Ο Φελίνι το κάνει συνειδητά. Στην όγδοη μεγάλου μήκους ταινία του, ο Γκουίντο Ανσέλμι, ο σκηνοθέτης που ενσαρκώνεται από τον Μαστρογιάνι, είναι ο ίδιος ο Φελίνι, και η ταινία μέσα στην ταινία, είναι η ίδια ταινία, το 8 1/2 του Φελίνι. Ίσως ένας ειδικός των μη γραμμικών εξισώσεων να αναγνώριζε εδώ μια φράκταλ δομή, μια αυτο-ομοιότητα που εξελίσσεται σε διαφορετικά επίπεδα.
Οι δυο Αντρέι
Ο Αντρέι Ταρκόφσκι, πάλι, όταν καταπιάνεται με τον αγιογράφο Αντρέι Ρουμπλιώφ, γίνεται ο ίδιος Αντρέι Ρουμπλιώφ, πράγμα φυσιολογικό γι αυτόν: Ο μέγιστος των σκηνοθετών κάνει μια ταινία-αγιογραφία για τον μέγιστο των αγιογράφων. Τα κατά Αντρέι Πάθη, ο τίτλος της ταινίας, αναφέρεται στα Πάθη και των δύο Αντρέι.
Ο Παζολίνι-Τζιότο
Ο Κουροσάουα στα Όνειρά του είδε τον εαυτό του να μπαίνει μέσα στα έργα του Βαν Γκογκ και σε μια λίγο συγκινητική και λίγο κιτς σκηνή, να ψάχνει το Δάσκαλο, που τον κάνει ο παραγωγός της ταινίας, Σκορσέζε.
Όσο για τον Παζολίνι, εκείνος δε δίστασε καθόλου. Τον Τζιότο τον έπαιξε ο ίδιος.
Ένα διαφορετικό παράδειγμα. Η ταινία Θεόφιλος του Λάκη Παπαστάθη, ήταν μια ωραία ταινία. Μπορεί ο Καταλειφός, που έκανε το ζωγράφο, να θύμιζε τον Γιοχάνες απ’ το Λόγο του Ντράγιερ, και μπορεί για κάποιους να ήταν πολύ γραμμικό το σενάριο κλπ, κλπ. Μπορεί. Σημασία, όμως, έχει ότι ήταν μία τίμια ταινία: Ένας ερασιτέχνης ζωγράφος, όπως τον βλέπει και φυσικά ταυτίζεται μαζί του ένας «ερασιτέχνης» σκηνοθέτης. Ο Παπαστάθης είναι δόκιμος Έλληνας σκηνοθέτης. Τον λέω όμως ερασιτέχνη με την αρχική σημασία της λέξης: Κάποιος που αγαπάει την τέχνη. Αλλά και επειδή, όπως οι περισσότεροι Έλληνες σκηνοθέτες, δεν έχει τα μέσα, τα υλικά, ούτε την πείρα των εξήντα ταινιών, όπως αυτοί στο Χόλιγουντ. Όμως αγαπάει τη Ελλάδα, την Ελληνική λογοτεχνία και την τέχνη. Όπως ακριβώς την αγαπούσε κι ο Θεόφιλος.
ΜΟΝΟ ΠΟΥ Ο ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΟΦΙΛΟΣ.
Το Εspolio
Ο Ελ Γκρέκο είναι ένας από τους κορυφαίους σε ζωγραφικότητα και κυρίως σε πνευματικότητα δημιουργός. Δεν μπορεί να ασχοληθεί μαζί του ο πάσα ένας. Πρέπει να γνωρίζει, ή έστω, να έχει πάρει μυρουδιά, ποιο είναι το ζητούμενο της μεγάλης τέχνης. Να συγκινείται πραγματικά. Ή τουλάχιστον, να τον έχουν βασανίσει τα ερωτήματα: Τι είναι αυτό που κάνει τον Ελ Γκρέκο να ξεχωρίζει; Τι είναι αυτό που κάνει τον Ελ Γκρέκο να είναι ο Ελ Γκρέκο; Τι τον απασχολεί στην Τέχνη του; Ποιο είναι το αιτούμενο στη ζωγραφική του; Η ταινία δεν περιείχε τίποτα από όλα αυτά. Αυτοί που την έφτιαξαν, θεωρούν από την αρχή δεδομένο, ότι ο ζωγράφος είναι ο Ελ Γκρέκο (γκαγκάααν), που γνωρίζουμε εκ των υστέρων από τα σχολεία και τα βιβλία. Σαν ένα όνομα. Σαν ένας νεκρός κοινός τόπος. Σαν μία εγκυκλοπαιδική φιγούρα χωρίς αντιθέσεις, αμφιβολίες, αγωνίες. Αλλιώς δεν θα υπήρχε στην ταινία εκείνο το εξοργιστικό, γεμάτο αδιαφορία και έλλειψη σεβασμού πανοραμικό πλάνο μέσα στο εργαστήριο του ζωγράφου, τη στιγμή που κρέμονταν στους τοίχους του εν είδει ταπετσαρίας, το Εσπόλιο, ο Λαοκόων, Η Αγία τριάδα,κι εγώ δε θυμάμαι ποια έργα, που το καθένα του είναι ένας κόσμος ολόκληρος.
Και δε θα βλέπαμε το μεγάλο Θεοτοκόπουλο, σαν να είναι ο οποιοσδήποτε τεχνίτης της σειράς, που έχοντας κάποιο ταλέντο, τον ενδιαφέρει μόνο η αξία της υπογραφής του στο χρηματιστήριο της τέχνης και οι γκόμενες. Γιατί έτσι και χειρότερα παρουσιάστηκε. Στα 5 πρώτα λεπτά της ταινίας έχει ρίξει δυο γκόμενες. Και φαίνεται να πηγαίνει στη Βενετία, λόγω της Φραντσέσκας. Και αυτή τον πείθει να μείνει στου Τιτσιάνο. Ο ίδιος ο Σμαραγδής, δήλωσε σε συνέντευξη, ότι έγινε σκηνοθέτης για να κατακτήσει την νυν σύζυγό του. Πολύ συγκινητική μια τέτοια φιλοφρόνηση, πραγματικά νομίζω, ότι θα ήθελε να την ακούσει κάθε γυναίκα. Μόνο που φαίνεται κι εδώ, ότι δε γλυτώνει κανείς, το βίωμα ακολουθεί τον σκηνοθέτη, γιατί, σε τελευταία ανάλυση, ο δημιουργός είναι το έργο.
Αριστερά ίσως ο Ελ Γκρέκο. Δεξιά σίγουρα όχι ο Ελ Γκρέκο (ή κάποιος Ελ Γκρέκο, τελοσπάντων)
Έχω μια περίεργη συνήθεια που μάλλον προήρθε από την εμμονή μου να βρίσκω το δημιουργό μέσα στο φιλμ, πράγμα που φυσικά δεν είναι καθόλου το αιτούμενο της τέχνης, μπορεί όμως να είναι χρήσιμο, και σίγουρα έχει πλάκα. Ψάχνω σε κάθε ταινία, τη φράση, τη μία φράση, που αυτοί που τη γύρισαν, την έβαλαν μέσα στους διαλόγους και που με ένα μαγικό τρόπο αποκαλύπτει, συνήθως άθελά τους, τις μύχιες προθέσεις και την πιο βαθιά αλήθεια τους. Είναι μια αυθαιρεσία, όμως σπάνια πρόκειται για σύμπτωση. Στον Ελ Γκρέκο βρήκα δύο τέτοιες φράσεις: “Νομίζω, ότι δεν έχετε συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης” και “Ο καθένας πρέπει κάπως να ζήσει”.
Ο ΓΚΡΕΚΟ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Δεν θα πω πολλά εδώ για τους αναχρονισμούς του έργου. Πολλοί και ειδικοί, θα μπορούσαν να το κάνουν καλύτερα. Π.χ να μιλήσουν για την ενδυματολογία των Κρητικών, με βράκες και σαρίκια, που είναι μεταγενέστερη κατά δύο αιώνες. Ή για το γεγονός, ότι μας δείχνει τους πλούσιους Κρητικούς να συμμετέχουν στις εξεγέρσεις, που είναι ψέμα. Ελάχιστοι ευγενείς, κατώτεροι, πήραν μέρος στις εξεγέρσεις, πολλοί χτύπησαν τους εξεγερμένους μαζί με τους Ενετούς. Ο δε πατέρας του Δομίνικου ήταν φοροσυλλέκτης για τη Γαληνοτάτη, άρα πιο πιθανό να ήταν θύμα κάποιας εξέγερσης, παρά ηγέτης της. Άλλωστε, ένας φιλικά διακείμενος προς μία επανάσταση, δεν πηγαίνει να κρυφτεί στην έδρα των εχθρών του. Πιο κραυγαλέα, όμως, και εντελώς εκτός κλίματος εποχής, ήταν η ζωή του στο Τολέδο.
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΑΛΙ;
Κατερίνα των Μεδίκων.Έστελνε τα κεφάλια των Ουγενότων στους επισκόπους.
Πέρα από τα γκομενιλίκια με την Χερόνιμα δε λας Κουέβας, η πλοκή, στηρίζεται στην κόντρα του με την Ιερά Εξέταση, πράγμα από την αρχή αφελές. Ο Ελ Γκρέκο πάει στο Τολέδο το 1577 (ή το 59). Πέντε μόλις χρόνια πριν, έχει γίνει η μεγάλη σφαγή της ημέρας του Αγίου Βαρθολομαίου στη Γαλλία. Ο βασιλιάς παντρεύει στο Παρίσι την κόρη του, τη Μαργκό με τον Ερρίκο της Ναβάρας και στο γάμο της καλεί εκατοντάδες Ουγενότους, δηλαδή Γάλλους Καλβινιστές, για να συμφιλιωθούν με τους Καθολικούς. Με τη προτροπή, όμως της βασιλομήτορος, της φανατικής Κατερίνας των Μεδίκων, οι αρχηγοί τους δολοφονούνται ανηλεώς, ο αφιονισμένος όχλος των παπικών ξεκινάει αιματηρές διώξεις και σφάζει πολλές χιλιάδες προτεσταντών.
Ο Άγιος Δομίνικος καίει αιρετικούς.
Ο Πάπας, λοιπόν, φοβάται μεν κάθε αιρετική κίνηση, αλλά εκείνη τη στιγμή είναι παντοδύναμος. Στην καθολική Ευρώπη δεν κουνιέται φύλλο. Το να δείχνεις τον Ελ Γκρέκο σαν έναν αντιστασιακό, σαν το θρυλικό Ελληνόπουλο, που αντιστάθηκε στην Ιερά Εξέταση και μάλιστα …τη νίκησε είναι τουλάχιστον αφελές. Κατ’ αρχήν δεν ξέρουμε αν ο Θεοτοκόπουλος διατήρησε την ορθόδοξή του πίστη. Αυτό το πιστεύουν λίγοι, μεταξύ αυτών κι ο Πρεβελάκης, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να αποδειχτεί. Στη Διαθήκη του αναφέρει, ότι υπήρξε αφοσιωμένος καθολικός. Τη μάνα του παιδιού του δεν την παντρεύτηκε ποτέ. Εν πάσει περιπτώσει,μπορούμε να υποθέσουμε, ότι ποτέ δεν έπαψε να έχει κάποια προστασία από την εκκλησία ή το παλάτι, ακόμα κι όταν τα έργα του δεν γινόντουσαν αποδεκτά από το βασιλιά ή τον κλήρο. Και πέρα από το γεγονός, ότι πολλές φορές δεν κατανόησαν την τέχνη του, δεν φαίνεται πουθενά μια σοβαρή δογματική αντίθεσή του με όλους αυτούς. Για παράδειγμα στο Εσπόλιο τους φάνηκε παράδοξο, που το κεφάλι του Χριστού δεν ήταν πάνω από των βασανιστών του. Αλλά μέχρις εκεί. Ίσα ίσα, πιο λογικό είναι να σκεφτούμε, ότι η Ισπανία, που εκείνη την περίοδο ζούσε μια στροφή στον μυστικισμό, βρήκε αυτό που ήθελε στην Ανατολική εσωτερικότητα του Θεοτοκόπουλου. Πάντως σίγουρα, πάνω στο φούντωμα της Αντιμεταρρύθμισης, ποτέ ένας εκπρόσωπός της δεν θα ‘λεγε, όπως στην ταινία: “Η Τέχνη είναι η απόλυτη βλασφημία”. Η μόνη δε τεκμηριωμένη σχέση του Γκρέκο με την Ιερά Εξέταση ήταν, όταν πήγε διερμηνέας σε δίκη άλλου, ενός πιτσιρικά Έλληνα, που κάποιοι ισχυρίστηκαν, ότι τον είδαν να …πλένεται όπως οι Μουσουλμάνοι, και τον κατέδωσαν (ανώνυμα, όπως γινόταν τότε).
Τα πρακτικά της δίκης στην οποία ο Ελ Γκρέκο παρέστη σαν διερμηνέας του 18άχρονου Έλληνα ραφτάκου από την Αθήνα Michael Rizou Calcandil, που είχε κατηγορηθεί, ότι ήταν Μουσουλμάνος και άφησε την "Αγία Καθολική μας Πίστη".
Δίκη στη Πλάθα Μαγιόρ. Τότε τους αγανακτισμένους τους έκαιγαν.
Και κάτι άλλο: Πως τελείωσε στην ταινία η δίκη της Ιεράς Εξέτασης; με ένα ημι-ερωτικό και ημι-θρησκευτικό όραμα του κακού Ιεροεξεταστή, ο οποίος προφανώς αθώωσε τον Γκρέκο. Αυτό είναι παιδαριώδες και αψυχολόγητο, άλλωστε θα ήταν απίθανο. Οι Δίκες, όπως και τα αουτονταφέ, ήταν εντελώς αδύνατο να φύγουν από το καθορισμένο και σατανικά σκηνοθετημένο τελετουργικό, στο οποίο συμμετείχε και ο λαός. Όσο για τις λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις, έξω από το Δικαστήριο, επ’ ουδενί θα χειροκροτούσαν, αν δεν ήθελαν να έχουν την ίδια κατάληξη με τους καταδικασμένους. Το Τολέδο του 1600 δεν ήταν η Αθήνα του 2000!
Κι όμως τα σημαντικά δεν ήταν αυτά, αλλά η ουσία της ταινίας.
«ΤΟ ΦΩΣ ΝΙΚΑΕΙ ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ»; ΠΟΥ ΠΑΣ, ΚΑΗΜΕΝΕ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΕ;
Για το σκηνοθέτη και τους σεναριογράφους, αυτό φαίνεται, ότι είναι το δίδαγμα της ταινίας: Το φως νικάει το σκοτάδι. Πραγματικά, όταν μιλάμε για ζωγραφική και μάλιστα Χριστιανική ζωγραφική, θα μπορούσε η σχέση φωτός, και σκοταδιού (με όλες τις χριστιανικές αλληγορίες) να μας οδηγήσει κάπου. Όχι όμως αντο δεί κανείς απλοϊκά. Ο ζωγράφος πάνω από όλα ξέρει, ότι δεν υπάρχει φως χωρίς το σκοτάδι. Οι παλιοί μάστορες ήταν μάστορες του φωτός, όσο και του σκοταδιού. Ειδικά για το Θεοτοκόπουλο, η ίδια φίλη μου, που προανέφερα, η οποία λόγω ηλικίας εκφράζεται κάπως διαφορετικά από μένα, είπε: Μα πρέπει να ΄σαι στραβός για να μη βλέπεις, ότι ο Ελ Γκρέκο είναι μέσα στη νταρκίλα. Πραγματικά, το φως στον Ελ Γκρέκο βγαίνει από το σκοτάδι, αλλά το σκοτάδι δεν εξαφανίζεται, μένει εκεί, αφού είναι η άλλη πλευρά, ή μάλλον, η μητέρα του φωτός.
Ο Θεοτοκόπουλος, άλλωστε, λέγεται, ότι όπως κι άλλοι ζωγράφοι, δούλευε στο σκοτάδι, με κερί, γιατί έτσι έβγαινε καλύτερα προς τα έξω το εσωτερικό φως. Αν δει κανείς πάλι το Εσπόλιο, φαίνεται, πως η πηγή του φωτός προέρχεται από το εσωτερικό του Χριστού, που κι αυτός ο ίδιος παρουσιάζεται σαν αποτέλεσμα της μείξης των δύο φύσεών του. Είναι άνθρωπος γήινος, φθαρτός, θνητός, που όμως η θυσία τον κάνει Θεό. Το πάντρεμα του φωτός με το σκοτάδι, είναι αυτό που απασχολεί έναν ζωγράφο του διαμετρήματος του Γκρέκο. Όχι το τέλειο, το «θεϊκό», το “φωτισμένο”, αλλά το ατελές, το ανθρώπινο. Ο Ταρκόφσκι, μιλώντας, στο ντοκιμαντέρ για τον Ρουμπλιώφ λέει κάπου: Ο άνθρωπος, αν ζούσε σ’ ένα τέλειο κόσμο, δεν θα έψαχνε την αρμονία, θα ζούσε μέσα σ΄αυτή.
Γκόγια, Τρεις του Μάη
Χωρίς να φύγει κανείς από την Ισπανία, αλλά περιμένοντας να περάσουν μερικοί αιώνες ( και αυτή είναι μια παρατήρηση του του Σάιμον Σάμα, την οποία δανείζομαι), μπορεί να γίνει μάρτυρας της γέννησης ενός άλλου ζωγραφικού φωτός. Εκείνου, που συμβολίζει το απόλυτο κακό. Ο Γκόγια, στο έργο του Ελ τρες δε Μάγιο, όπου δείχνει τους στρατιώτες του Ναπολέοντα, να τουφεκίζουν τους εξεγερμένους εναντίον της γαλλικής κατοχής , ρίχνει ένα άλλο φως στη σκηνή που περιγράφει. Ένα κρύο φως, που έρχεται βίαια απ΄ έξω για να φωτίσει (να Διαφωτίσει;) την εκτέλεση των πατριωτών. Και που τους κάνει να φαίνονται σαν μάρτυρες και σαν άγιοι.
Γκουέρνικα, το κακό φως και το καλό φως.
Αυτό το ίδιο φως αργότερα φαίνεται, ότι χρησιμοποιεί και ο Πικάσο στη Γκουέρνικα. Είναι το μαύρο, κακό ηλεκτρικό φως της γυμνής λάμπας, που φωτίζει τη σκηνή από πάνω, σαν πολεμικός προβολέας ή σαν το ψυχρό, αδιάφορο μάτι του Θεού. Και που εξαφανίζει τη μικρή φλόγα, το καλό φως, που το βγάζει με απελπισία από τη σκιά η κεντρική φιγούρα.
Με άλλα λόγια, δεν είναι απαραίτητο να είναι κανείς Ταοϊστής, ούτε o Τανιζάκι, για να έχει μάθει πως η σκιά και το φως , το γιν και το γιαγκ, δεν είναι παρά δύο όψεις του ίδιου πράγματος. Και εδώ φτάνουμε στο θέμα της πνευματικότητας.
ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Όχι, δεν θα γράψω κανένα έπος, για μια τόσο φευγαλέα έννοια. Μακάρι να μπορούσα. Πάντως, δε μεγάλωσα σε θρησκευτικό περιβάλλον και δεν είχα ποτέ μεταφυσικές και μυστικιστικές τάσεις. Για αυτό και η λέξη πνευματικότητα δεν μου φέρνει κακές αναμνήσεις ύποπτων «πνευματικών», εξομολόγων που κάθιζαν τα παιδάκια στα γόνατά τους και με τον μειλίχιο καλογερίστικο τρόπο τους τα βασάνιζαν. Πιο πολύ μου θυμίζει τον Καντίνσκυ των εφηβικών μου αναζητήσεων.
Kenzo Awa. Ζεν και η τέχνη της Τοξοβολίας
Τη συνάντησα βεβαίως και σε κάθε λογής κείμενα σουφικά ή εσωτεριστικά. Το μόνο, που μπορώ να πω, πως κατάλαβα, είναι, ότι η πνευματικότητα σε τελευταία ανάλυση είναι περισσότερο μια αίσθηση, ένα συναίσθημα πληρότητας και αποδοχής και συνδέεται με κάτι άλλο, μεγαλύτερο: τη βαθειά γνώση ( ή πίστη), ότι εγώ, εσύ, ο φίλος, ο εχθρός, η γη και το σύμπαν είναι ένα. Ότι ο χρόνος, το παρελθόν και το μέλλον, και ο χώρος, το εδώ και το αλλού είναι ένα. Οι Μουσουλμάνοι το ονομάζουν Ουαχντέτ Βουτζούτ, στους Ινδουιστές το βρίσκεις στην Αντβάιντα Βεντάντα και στον «μη δυισμό» του Σάνκαρα. Ο Κένζο Άουα, δάσκαλος της Τοξοβολίας, όταν προτρέπει τους μαθητές του, να απελευθερώνονται ακόμα κι από την πρόθεση να πετύχουν το στόχο, για να τον πετύχουν, αυτή την αίσθηση ενότητας την λέει απλώς Βούδα. Φυσικά για τους χριστιανούς η πνευματικότητα εκπορεύεται από την πίστη στο Χριστό, σε ένα θεό της αγάπης, από την οποία, υποτίθεται, όλος ο κόσμος είναι φτιαγμένος .
Πάντως την πνευματικότητα δεν την καταλαβαίνει κανείς, ούτε τη βρίσκει στα βιβλία και τις θεωρίες και τις φιλολογίες. Μάλλον τη νοιώθει, και εμείς οι κοινοί άπιστοι θνητοί ίσως την πλησιάζουμε, όταν απολαμβάνουμε μια μελωδία, ή μια ταινία ενός από τους μεγάλους σκηνοθέτες ή αντικρίζουμε ένα πίνακα. (Προσωπικά το φινάλε του Οκτώμισι του Φελίνι και η υψηλή συγκίνηση που εμπνέει, θεωρώ, ότι βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα του πνευματικού στην τέχνη. )
Ο Ελ Γκρέκο είναι ο κατ’ εξοχήν ζωγράφος της πνευματικότητας. Τα έργα του δεν είναι μια απλή φωτεινή προπαγάνδα πίστης για κάποιο Θεό, και γι αυτό την αναγνωρίζουμε κι εμείς, που δεν πιστεύουμε σε κανέναν. Το ρητό αυτό, δηλαδή, το φως νικάει το σκοτάδι, δεν μπορεί να εκφράσει ένα μεγάλο δημιουργό, και ιδίως τον Γκρέκο. Γιατί, κάπου στα μύχια της καρδιάς του, ο αληθινός καλλιτέχνης ξέρει, ότι τα θαύματα συμβαίνουν στη ζώνη του λυκόφωτος, ακριβώς εκεί όπου το φως παντρεύεται με το σκότος ή και γεννιέται από αυτό. Εκεί που η Τάξη γεννιέται μέσα από το Χάος. Για την επιστήμη του Χάους η ίδια η ύπαρξη είναι ένας γάμος της τάξης με το χάος. Τίποτα δεν χωρίζεται γραμμικά, αλλά αυτό που χωρίζει, συγχρόνως ενώνει , όπως τα φράκταλ του Μάντελμπροτ. Άλλωστε η ίδια η τέχνη του Γκρέκο είναι ένα πάντρεμα του Βυζάντιου με τη Δύση, κι αυτό του δίνει τη μοναδικότητά του στην Ιστορία όχι μόνο του Μανιερισμού αλλά της Παγκόσμιας Τέχνης. Και εδώ κλείνει ο κύκλος.
Ο ΚΥΚΛΟΣ ΚΛΕΙΝΕΙ, ΑΛΛΑ ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΕΝΑ ΣΤΑΥΡΟ ΜΕΣΑ ΤΟΥ
Ίσως τώρα το πάω πολύ μακρυά. Το σύνθημα Το Φως νικάει το σκοτάδι , μπορεί να είναι απλώς μια κοινοτοπία, αλλά μπορεί να είναι και ένα φανατικό σύνθημα. Σίγουρα ταιριάζει περισσότερο σε έναν ιεροεξεταστή, παρά σε έναν καλλιτέχνη. Η εκκλησία θεωρούσε, ότι ο Καθολικισμός ήταν το Φως, ενώ στα μάτια της, οι ετερόδοξοι και οι αιρετικοί αντιπροσώπευαν το σκότος. Και φρόντιζε να φωτίζονται τακτικά οι νύχτες της Ισπανίας από τη ζωντανή σάρκα και το λίπος των αμαρτωλών, καθώς λαμπάδιαζαν ζωντανοί στα αουτονταφέ.
Αργότερα, η Κου Κλουξ Κλαν υιοθέτησε το ίδιο σύνθημα: το φως νικάει το σκοτάδι. Αλλά και οι Ναζιστές, που οι Χριστιανικές τελετές τους φάνηκαν πολύ φιλήσυχες ή πολύ εβραϊκές, αναβίωσαν τις αρχαίες γερμανικές, εκείνες, της λατρείας του φωτός και των Ηλιοστασίων. Φαίνεται ότι ο Κέλτικος σταυρός, σήμα του νέο-ναζισμού, αυτό συμβόλιζε αρχικά.
Πρόκειται για προ-χριστιανικό ηλιακό σύμβολο, που σχετίζεται και με το ζωδιακό κύκλο. Και βέβαια το φως, είναι η λευκή φυλή, που νικάει τον μελαμψό, τον τσιγγάνο ή τον μαύρο «υπάνθρωπο».
ΤΙ ΥΠΑΙÑΙΣΕΣΑΙ, ΔΟΝ ΓΚΕΒΑΡΑ;
Για ένα λόγο, που μου είναι ακατανόητος, ο Ελ Γκρέκο παρουσιάστηκε εκτός των άλλων και σαν το ηθικό Ελληνόπουλο, ο Κρητικός πλην τίμιος ντελικανής, που αρνήθηκε τον κολασμένο έρωτα του Ιεροεξεταστή!!! Για την ακρίβεια, αυτή ήταν η κεντρική ιστορία της ταινίας, το στόρι-λάιν. Και επειδή δεν έχουμε καμιά ένδειξη μιας τέτοιας σχέσης στα λίγα, που ξέρουμε για τη ζωή του μεγάλου Κρητικού, η απορία είναι εύλογη. Που στο διάολο τα βρήκανε γραμμένα αυτά οι σεναριογράφοι; Κι αφού δεν τα βρήκαν γραμμένα πουθενά, γιατί τα επινόησαν; Και δώσ’ του να τον ρωτάει τον μοναχό: -Τι θέλεις από τη ζωή μου; -Τι θέλεις από μένα; Κοτζαμ Ελ Γκρέκο, δεν κατάλαβε στην ταινία , τι ήθελε ο καθολικός; Να τον γαμήσει, αυτό ήθελε.
Ο διοπτροφόρος Νίνιο δε Γκεβάρα, εμφανίζεται στην ταινία σαν Δομινικανός. Φαίνεται, ότι ειδικά στους Δομινικανούς είχε βγει το όνομα. Είχα δει κι άλλη μία ταινία, ισπανική, μια μεγάλη “ευρωπαϊκή” βηταδούρα, για μια υποτιθέμενη συνάντηση του Θερβάντες με τον …Σαίξπηρ, που πάλι ο κακός ήταν Δομινικανός και επίσης ομοφυλόφιλος, μόνο που εδώ τον είδαμε και να πηδιέται δεν θυμάμαι από ποιόν επιβήτορα. Οι Δομινικανοί ήταν το κατ’ εξοχήν τάγμα της Ιεράς Εξέτασης και η εισαγωγή του ομοφυλόφιλου Δομινικανού στην ταινία προφανώς οφείλεται στη σκέψη, ότι κάποιοι στρέφονται προς το φανατισμό και το σαδισμό, επειδή καταπιέζουν την ομοφυλόφιλη επιθυμία τους. Θα μπορούσε να είναι κι έτσι. Γι αυτό και ο χαρακτήρας του Νίνιο δε Γκεβάρα, αντίθετα από τον Θεοτοκόπουλο, είταν κάπως πιο ολοκληρωμένος και πιο καλά παιγμένος. Μόνο που τα διλήμματα τα είχε αυτός, κι όχι ο πρωταγωνιστής ( μεγάλο λάθος της μυθοπλασίας και ένας βασικός λόγος, που κάνει την ταινία βαρετή. Ο πρωταγωνιστής δηλαδή δεν αλλάζει, δεν πηγαίνει από το Α στο Β).
Θα μπορούσε, βεβαίως,η πλοκή να διαβαστεί απλά σαν μια αντι-ομοφυλόφιλη προπαγάνδα, και πολύς κόσμος πιστεύω το είδε έτσι. (Αναρωτιέμαι βέβαια και μήπως υπήρξαν και θεατές που δεν το πρόσεξαν καθόλου, οπότε η αποτυχία του σεναρίου θα ήταν ολοκληρωτική.Γιατί τι άλλη σχέση θα μπορούσε να ενώνει τους δύο πρωταγωνιστές, στο συγκεκριμένο σενάριο;) Γιατί γιατί λοιπόν, από όλα τα ζητήματα τα σχετικά με τον Ελ Γκρέκο , αυτό διαλέχτηκε να είναι το θέμα της ταινίας; Και μάλιστα δοσμένο τόσο μηχανιστικά και απλοϊκά; Για μένα παραμένει μυστήριο. Και είναι το σημαντικό γεγονός της ταινίας. Στο σενάριο, από την άρνηση του Κρητικού να ενδώσει στον Νίνιο δε Γκεβάρα, ξεπηδά όλη η μετέπειτα πλοκή του έργου ( η δίκη κλπ).
Ελ Γρέκο. Πορτραίτο του Ορτένσιο Παραβιτσίνο.
Το περίεργο είναι, ότι, αν ο Θεοτοκόπουλος έχει ακουστεί για κάτι, είναι ακριβώς για το αντίθετο. Κάποιοι, μεταξύ των οποίων ο Σόμερσετ Μώμ, ο Χέμινγουεϊ και άλλοι, ισχυρίζονται, ότι ο Ελ Γκρέκο ήταν ο ίδιος ομοφυλόφιλος. Σ’ αυτή την περίπτωση, ίσως να ήταν μέλος του κρυφού ομοφυλόφιλου κύκλου του Τολέδο της εποχής, στον οποίο ανήκαν ο αρχιεπίσκοπος Μπερνάρντο Σαντοβάλ ι Ρόχας, πάτρωνας του Θερβάντες, ο Παραβιτσίνο, γνωστός από το περίφημο πορτραίτο, και ακόμα, (κάποιοι ισχυρίζονται), ο Τίρσο δε Μολινά. Φυσικά, μόνο εικασίες έχουμε για αυτό, όχι αποδείξεις, ούτε σοβαρές ενδείξεις, και αν υπάρχουν, δεν τις γνωρίζω.
Θλιμμένος άγγελος του Γκρέκο. Αγόρι ή κορίτσι;
Το ότι όμως, το πνεύμα της Αναγέννησης, κινιόταν μέσα σε μια πλατωνικής καταγωγής αισθητική αχλύ και κάποια περιρρέουσα ομοερωτική ατμόσφαιρα, είναι αλήθεια. Ο έφηβοι-κόρες του Μιχαήλ Άγγελου, τ0υ Ντονατέλο και του Βερόκιο, καθώς και οι μεταμφιέσεις κοριτσιών σε αγόρια, που παριστάνουν πάλι τα κορίτσια, στον Σαίξπηρ και τον Τίρσο δε Μολινά, αλλά και τον Θερβάντες, είναι μια προβολή στην ύλη του, χριστιανικού νεοπλατωνικού ιδεώδους: ο έφηβος πριν από τη γνώση του σώματος – ο άνθρωπος πριν από το προπατορικό αμάρτημα. Ο Αναγεννησιακός έρωτας είταν ένα παιχνίδι με το Ωραίο, απαλλαγμένο από τα όρια του υλικού σώματος. “Ήταν επίσης ένα όνειρο έρωτα απαλλαγμένου από τα όρια του φύλου, ενός έρωτα που διαπερνά τα σώματα αγοριών και κοριτσιών, αντρών και γυναικών σαν το φώς μέσα από το γυαλί. (Γιαν Κοττ, Η πικρή Αρκαδία του Σαίξπηρ, από το Σαίξπηρ, ο Σύγχρονός μας, Εκδόσεις Ηριδανός). Αλλά συγχρόνως, η ενασχόληση με το ωραίο ήταν, αντίθετα με τις σημερινές χοντράδες, και μια άσκηση στην εκλέπτυνση, στην αναγνώριση των nuances, των ανεπαίσθητων αλλαγών, ιδιότητα, που ξεχωρίζει τον μεγάλο ζωγράφο(ή διανοητή) από τον απλό τεχνίτη.
Θα έστεκε ίσως πιο καλά, η σχέση των δύο, του παπά και του ζωγράφου, αν παρουσιαζόταν αντίστροφα από τον τρόπο που παρουσιάστηκε. Αλλά,ακόμα κι έτσι, στο σενάριο ήταν δοσμένη χαζά, επιφανειακά και άγαρμπα.
Δείχνει τον Γκεβάρα να καταλαβαίνει τη γνώμη του Θεοτοκόπουλου γι αυτόν, από το πορτραίτο του, που είχε παραγγείλει στον Έλληνα ζωγράφο. 
Συνειδητοποίησε, ότι –Αααα, δεν μ΄ αγαπά, με βλέπει σα τέρας, και από τότε μίσησε κι ο ίδιος τον Ελ Γκρέκο και θέλησε να τον εκδικηθεί. Πέρα που όλο αυτό είναι μηχανιστικό (κοτζάμ αρχι- ιεροεξεταστής, δεν καταλάβαινε την περιφρόνηση του Ελ Γκρέκο;), αν ο αληθινός, ο ιστορικός Δε Γκεβάρα δεν είχε εγκρίνει τον πίνακα, θα τον είχε καταστρέψει και δε θα έφθανε μέχρις εμάς. Ο ιεροεξεταστής παρουσιάζεται να βλέπει το πορτραίτο με τα δικά μας μάτια και, φυσικά, να μην του αρέσει. Θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς. Οι Δομινικανοί, εκτός των άλλων, ήταν άτομα με υψηλή παιδεία και καλλιέργεια. ( Ο Ακινάτης, ο μεγάλος ζωγράφος Φρα Αντζέλικο, αλλά και ο Τζορντάνο Μπρούνο ανήκαν στο τάγμα αυτό.) Ίσως, λοιπόν, είχε το κριτήριο, αλλά έτσι ακριβώς ήθελε να τον απεικονίσουν, σαν ένα αρπακτικό που κυνηγάει αιρετικούς και προξενεί το φόβο.
Επί τέλους, είτε ήταν ένα από τα σκυλιά του Κυρίου, (domini canes), είτε άλλου τάγματος, αυτή ήταν η δουλειά του, να δαγκώνει τους αιρετικούς. (Ο πραγματικός Νίνιο δε Γκεβάρα είχε κάψει διακόσιους πενήντα. Τι “σχέση” μπορεί να είχε ο ζωγράφος της πνευματικότητας με έναν ναζιστή της εποχής;).
Και φυσικά υπήρχε στην ταινία μια σεναριακή τρύπα. Ο Γκεβάρα πάει να δει το πορτραίτο του μετά από μέρες. Μπορεί τα ρούχα ή και τα χέρια ο Γκρέκο να τα τελείωσε μόνος στο εργαστήριο και ο ιεροεξεταστής να το είδε μετά, όμως το κεφάλι το έβλεπε μέρα με τη μέρα καθώς ζωγραφιζόταν, αφού ο ίδιος ήταν το μοντέλο. Η δε κινηματογραφική δίκη, στην οποία τον έσυρε ο ερωτοχτυπημένος καθολικός, ήταν από τα πιο παράλογα πράγματα που έχω δει.
Στου Τιτσιάνο.
Εκείνο το πλάνο του οράματος του Γκεβάρα μέσα στη Δίκη, με τον Γκρέκο ανάμεσα στους αγγέλους να τυφλώνει με το φως του τον ερωτοχτυπημένο καθολικό, τι σήμαινε; Κάτι σαν: –Ο ΟΦΗ δε γαμιέται ;
Τη δεύτερη φορά, που είδα την ταινία πρόσεξα, ότι στο επόμενο πλάνο ο άγγελος, που σείει τη ρομφαία εναντίον του ιεροεξεταστή, είναι ο ίδιος ηθοποιός, που παίζει μια παρατρεχάμενη αδερφή στο εργαστήρι του Τιτσιάνο. Για μένα όλα αυτά είναι ανεξήγητα και εκτός θέματος και εκτός εποχής.
Ίσως όμως, εκτός του κλέους του προγονικού (που κι αυτό δεν το είδαμε) κάτι τέτοια να έθελξαν τους ακροδεξιούς και έτσι να ενστερνίστηκαν τα “μηνύματα” της ταινίας: Αυτό κάνουν, αρνούνται την διεστραμμένη Δύση οι περήφανοι Έλληνες, τα ηθικά κοπέλια τσαί τα παλικάρια. (Ωρέ Μανωλιό). Και φυσικά θα πρόσεξαν στους διαλόγους τη φράση: “Δεν εξηγήσατε στο φίλο μας τη Νέα Τάξη πραγμάτων…”
“EL GRECO MALT DEN GROSSINQUISITOR”
Η παραγωγή του 66 με τον Μελ Φερέρ. Μια απ΄ τα ίδια.
Ο Σμαραγδής πάντως, καθόλου δεν πρωτοτύπησε. Μάλλον “δανείστηκε” το σενάριο, πράγμα όχι απαραίτητα κακό, αν γίνεται με δεξιοτεχνία και ταλέντο. Υπήρξε τουλάχιστον ένας προγενέστερος κινηματογραφικός Ελ Γκρέκο. Μία παραγωγή του ’66 με τον Μελ Φερέρ. Δεν την έχω δει, αλλά κρίνοντας από το υπόπτως όμοιο σενάριο και τις κριτικές, πρέπει κι εκείνη να ήταν μια απ’ τα ίδια. Πάλι η ερωτική ιστορία με την ευγενικής καταγωγής Χερόνιμα, που δεν την αφήνουν να τον παντρευτεί και η σύγκρουση του ζωγράφου με τον Ιεροεξεταστή, ο οποίος του έχει παραγγείλει το πορτραίτο του, παρ’ όλα αυτά τον υποψιάζεται για μάγο, επειδή είναι ξένος. (Sixties, ο “ξένος” πια δεν είναι ο εχθρός).
Δεν έχω παρακολουθήσει τον τύπο και τις κριτικές και δεν ξέρω αν έχει πει τίποτα ο Έλληνας σκηνοθέτης για την ταινία με τον Φερέρ. Έμαθα όμως, ότι ο Σμαραγδής κατηγορήθηκε από κάποιον ευθέως για λογοκλοπή. Υπάρχει και το σχετικό μπλογκ, στο οποίο διαβάζω:
Ο συγγραφέας του βιβλίου «Ο Γκρέκο και ο Μέγας Ιεροεξεταστής» Μπάμπης Πλαϊτάκης κατέθεσε αγωγή, την Παρασκευή 1η Φεβρουαρίου 2008 στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, κατά του σκηνοθέτη της κινηματογραφικής ταινίας EL GRECO Γιάννη Σμαραγδή… Ο συγκεκριμένος συγγραφέας τον κατηγορεί, ότι του έκλεψε την ιδέα για τη σχέση Γκρέκο-Ιεροεξεταστή, που είχε αναπτύξει στο βιβλίο του με τίτλο (τι άλλο;) ¨Ο Γκρέκο και ο Μέγας Ιεροεξεταστής”. Ισχυρίζεται μάλιστα, ότι η φράση “Το φως νικάει το σκοτάδι” είναι κλεμμένη από την πρώτη σελίδα του βιβλίου του. Δεν ξέρω τι απέγινε η διαμάχη των δύο, αλλά φαίνεται ότι ο Ξένος Αχυρώνας είναι Ολυμπιακών προδιαγραφών.
Το λέω, γιατί υπάρχει και μια Γερμανική, ακόμα πιο παλιά εκδοχή της ιστορίας, που υποθέτω, ότι από κει ξεκίνησαν όλα. Το 1936 κυκλοφόρησε στο Βερολίνο το βιβλίο “Ο Γκρέκο ζωγραφίζει τον ιεροεξεταστή” (El Greco Malt Den Grossinquisitor) του Stefan Paul Andres, που έκανε 36 μεταπολεμικές επανεκδόσεις: Ο Ντε Γκεβάρα, που είναι ένας κληρικός με τεράστια εξουσία, παραγγέλνει ένα πορτραίτο του στον ζωγράφο. Μόνο, που το Γερμανικό μπεστ σέλερ ήταν πιο συνεπές στους χαρακτήρες και τις συγκρούσεις: Ο Γκρέκο, στο ερώτημα, πως να ζωγραφίσει τον ιεροεξεταστή, ταλαντεύεται ανάμεσα στο φόβο της Ιεράς Εξέτασης και του καθήκοντος απέναντι στον εαυτό του σαν πνευματικό όν. Φυσικά υπερισχύει η τέχνη. Ο Άντερς, όμως, το έγραψε σαν μια βιωματική αλληγορία του διανοούμενου μέσα στο Χιτλερικό καθεστώς και λίγο καιρό μετά την πρώτη έκδοση το ‘σκασε κι αυτός από τη ναζιστική Γερμανία.
Το πορτραίτο (που δεν γνωρίζουμε καν, αν είναι όντως του Νίνιο δε Γκεβάρα, μόνο υποθέτουμε) είναι πραγματικά πολύ εκφραστικό και δείχνει πολλά από το χαρακτήρα του μοντέλου και γι αυτό, μαζί με το πιασάρικο θέμα της Ιεράς Εξέτασης, προσφέρεται για μυθοπλασία. Το γεγονός, όμως, ότι όλη αυτή η ιστορία έχει καταντήσει κλισέ, δείχνει, ότι τουλάχιστον ο Σμαραγδής, ακόμα στον Γκρέκο βλέπει τις φιλολογίες και την πολιτική και όχι την ουσία της ζωγραφικής.
Πραγματικά. Στην Ελληνική ταινία (ριμέικ;) πέρα από το πορτραίτο του Νίνιο δε Γκεβάρα, που πρωταγωνιστούσε, δεν χόρτασε το μάτι μας ζωγραφική. Ίσα-ίσα, επειδή η ταινία μας έδειχνε στο τοίχο του εργαστηρίου του κάποια μεγάλα έργα που μας άναβαν το ενδιαφέρον, μετά , όταν δε βλέπαμε τίποτα, μέναμε στα κρύα του λουτρού. Ο Ταρκόφσκι (ξέρω, θα μου πείτε τι συγκρίνω! αλλά το θέμα μας δεν είναι ο συγκεκριμένος Έλληνας σκηνοθέτης, είναι η Τέχνη), ο Ταρκόφσκι λοιπόν, δεν έδειξε καθόλου έργα του Ρουμπλιώφ στην ασπρόμαυρη ταινία του, παρά μόνο αφού ο αγιογράφος έχει κάνει ένα πνευματικό ταξίδι για να γίνει αυτός, που φαίνεται ότι έγινε μέσα από τις εικόνες του. Στο τέλος του φιλμ ,όμως, βλέπουμε τα έργα του Ρουμπλιώφ, λεπτομέρεις από την περίφημη Τρόιτσα, την Αγία Τριάδα και μάλιστα έγχρωμα, με μουσική και τίποτα άλλο. Σεβασμός. Είναι κι ο σεβασμός μια στάση.
(*το τελευταίο πλάνο της ταινίας, με τα άλογα στη βροχή στο από πάνω βίντεο είναι κομμένο, αλλά δεν το βρήκα αλλού)
Στην πραγματικότητα, λοιπόν, όταν μιλάμε για Ελ Γκρέκο, μιλάμε για ζωγραφική. Μια ζωγραφική, τόσο ιδιαίτερη και τόσο μπροστά από την εποχή της, που έπεσε σε αφάνεια για αιώνες ολόκληρους, πριν αναγνωριστεί σαν μια μοναδική περίπτωση της ιστορίας της Τέχνης. Έχουμε και κάποια στοιχεία για τον χαρακτήρα του σαν ζωγράφο, όπως βγαίνει από τα έργα και τα λίγα, που ξέρουμε γι αυτόν. Τον θεωρούσαν “Απελλή της εποχής“. Όμως, τον καταλάβαιναν; Αρκετές φορές τον απόρριψαν, ακόμα κι οι πάτρωνές του. Ο βασιλιάς του αρνήθηκε να αναλάβει τις τοιχογραφίες του Εσκοριάλ. Ο Θεοτοκόπουλος δεν προσπάθησε να εξυπηρετήσει το κοινό γούστο, κάνοντας εκπτώσεις στη τέχνη του. Όταν το έργο δόθηκε στον άριστο τεχνίτη, αλλά πολύ δεύτερο Λούκα Τζορντάνο, μπορούμε να φανταστούμε, την απελπισία του μοναδικού ανθρώπου, που κατανοούσε εκείνη τη στιγμή την τεράστια απώλεια της ανθρωπότητας. Του ίδιου του Ελ Γκρέκο.
Luca Jordano, η φωτεινή βαρεμάρα του Μπαρόκ...
...και ο Ελ Γκρέκο. Η αποθέωση του χρώματος. Αλλά και του δραματικού, του τραγικού και της μελαγχολίας.
Μην ξεχνάμε, ότι το πάθος του Κρητικού σγουράφου ήταν τέτοιο, ώστε όταν είδε στη Ρώμη την Καπέλα Σιξτίνα, λένε, ότι πρότεινε στο Βατικανό να την ξαναζωγραφίσει από πάνω!
Επίσης, είναι γνωστό, ότι ο Γκρέκο, αντίθετα με άλλους ζωγράφους και γλύπτες της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, ήταν ένας λόγιος καλλιτέχνης. Όπως εγώ τουλάχιστον έμαθα από άρθρο του Νίκου Χατζηνικολάου στο Πρόγραμμα της έκθεσης Ο Γκρέκο και το εργαστήρι του (Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης – CEACEX του 2007), η βιβλιοθήκη, που πεθαίνοντας άφησε ο Γκρέκο, ήταν από τις μεγαλύτερες, που θα μπορούσε να έχει καλλιτέχνης της εποχής και περιείχε βιβλία ελληνικά, ιταλικά και λατινικά καθώς και γραμμένα στα καστιλιάνικα (ισπανικά). Ο ζωγράφος Φρανθίσκο Πατσέκο, πεθερός του Βελάσκουεθ, “κομμισάριος” και λογοκριτής της Ιεράς Εξέτασης στο χώρο των εικαστικών, ο οποίος είχε γνωρίσει το Θεοτοκόπουλο, έγραψε γι αυτόν: “Ήταν μεγάλος φιλόσοφος, έκανε οξύτατες παρατηρήσεις και συνέγραψε για τη ζωγραφική, τη γλυπτική και την αρχιτεκτονική”. Ο Ελ Γκρέκο όντως, είχε γράψει και αρκετές αισθητικές πραγματείες, που όμως δεν σώθηκαν. Τα έργα του πάντως δείχνουν, ότι πραγματικά ήταν ένας διανοούμενος ζωγράφος. Ίσως αν ψάξει κανείς καλύτερα, θα βρει εκεί, όλο το νεο-πλατωνισμό, και τον Ψευδο-Διονύσιο και τα ιερά εκτυφλωτικά σκοτάδια της αγνωσίας και την εκστατική ένωση με το θεϊκό.
Χειρόγραφη σημείωση του Γκρέκο πάνω στον Βαζάρι, όπου υπερασπίζεται τη Βυζαντινή ζωγραφική:”Αν ο Βαζάρι γνώριζε τη φύση της Βυζαντινής ζωγραφικής για την οποία μιλά,θα την αντιμετώπιζε διαφορετικά από ότι λέει. Τη συγκρίνει με το Τζιότο, αλλά αυτό που έκανε ο Τζιότο, ήταν συγκριτικά απλό, ενώ η Βυζαντινή ζωγραφική είναι γεμάτη δυσκολίες [που εξαπατούν] “.
Στην ταινία δεν τον είδαμε έτσι. Παρουσιάστηκε μάλλον σαν ένας “σβούρος”, μηχανόβιο καμάκι τζη Κρήτης, που κάνει και αντίσταση, άμα λάχει και, αν του συμβεί κάτι θλιβερό, ζωγραφίζει “θυμωμένα” . (Τώρα πώς ένας ζωγράφος ζωγραφίζει …θυμωμένα, μόνο στο Σμαραγδή το έχουμε δει).
Πολλά θα μπορούσε να πει κανείς. Πάντως, όσο και να μιλήσουμε, η ουσία ενός οποιουδήποτε έργου τέχνης θα διαφεύγει. Ειδικά, το αριστούργημα ( για να μείνουμε λίγο ακόμα στο χώρο της …αποφατικής θεολογίας) δεν είναι κάτι, που μπορεί να περιγραφεί με τα λόγια, είτε πρόκειται για ένα μουσικό θέμα ή ένα πορτραίτο ή μια ταινία. Σίγουρα χρειάζεται και τον ενδιάμεσο, το δάσκαλο και μάλιστα τη ζωντανή παρουσία και τον ενθουσιασμό του. Μόνο που εγώ ούτε κατά διάνοιαν δε θα μπορούσα να παίξω αυτό το ρόλο. Γι αυτό, τελικά, μετά απ’ όλα αυτά, η μόνη πραγματική προσφορά του μικρού μου μπλογκ στην τέχνη του Ελ Γκρέκο είναι αυτή η προτροπή: Ας ξανακοιτάξουμε το Εσπόλιο το Λαοκόοντα, το Τολέδο. Ας κοιτάξουμε σιωπηλά, όχι για πολύ, μερικά λεπτά φτάνουν. Δεν πειράζει, ας μην είναι το πρωτότυπο, αλλά η ιντερνετική φωτογραφία του. Και επί τέλους, ας το δούμε. Με ότι φέρνει μαζί του ο καθένας μας. Ούτε κι εγώ είμαι ζωγράφος. Σίγουρα ένας ζωγράφος και μάλιστα ταλαντούχος θα μπορούσε να το εκτιμήσει καλύτερα από μας και καλύτερα από κάθε κριτικό. Δεν πειράζει. Βλέποντας τα αριστουργήματα του Θεοτοκόπουλου, ίσως και εμείς γίνουμε καλύτεροι θεατές.
El Greco, Αγία Τριάδα
Τολέδο. Αυτός ο μαύρος ουρανός, πόσο εκφραστικός και πόσο μοντέρνος!
Λαοκόων. Πάλι το σκοτεινό Τολέδο, στο βάθος.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ. ΕΙΜΑΣΤΕ ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ,
Ή ΑΠΛΩΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΠΟΥ ΝΑ ΚΡΥΦΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΝΤΡΟΠΗ;
Παρακολουθώντας την ταινία αυτή, είναι από τις λίγες φορές, που αφέθηκα να νοιώσω κάπως …εθνικά, αλλά από την ανάποδη. Όταν σκέφτηκα, ότι τον Ελ Γκρέκο τον είδαν οι βασιλιάδες της Ισπανίας, στιγμιαία …ντράπηκα για την Ελλάδα. Συνήλθα ακαριαία, όμως, γιατί θυμήθηκα, ότι η βασίλισσα τους αφενός ανήκε στο δικό μας έθνος, ήταν κόρη της μισητής Φρειδερίκης, και αφετέρου χρηματοδότησε την ταινία (πράγμα που ο σκηνοθέτης δεν διατυμπανίζει ). Όσο για τον Χουάν Κάρλος, οι Βουρβόνοι δεν φημίζονταν για την ευφυΐα και τα καλλιτεχνικό τους κριτήριο. Αλλιώς, όταν ο Γκόγια έκανε τα πορτραίτα των προπαππούδων του, θα είχαν καταλάβει, ότι τους δούλευε χοντρά και ότι στην πραγματικότητα είχε φτιάξει τις καρικατούρες τους.
Γκόγια, η βασιλική οικογένεια. Αριστερά η βασιλομύτωρ.
Έτσι λοιπόν, στην περίπτωση του ακροδεξιού, που η ταινία «Ελ Γκρέκο» τον κάνει υπερήφανο, έχουμε μία τραγική ( κωμικοτραγική) ες τουναντίον των πραττομένων μεταβολή. Η ταινία δεν μας δείχνει πόσο σπουδαίοι είναι οι Έλληνες, αλλά πόσο ντουβάρια είναι, πόσο άξεστοι, χωρίς ελληνική ή άλλη παιδεία, πόσο ποδοσφαιρικά φανατικοί για πράγματα που δεν καταλαβαίνουν. Μας δείχνει πόσο στο πάτο του σκουπιδοντενεκέ είναι η Ελλάδα σήμερα. Χωρίς παιδεία, χωρίς εικαστική παιδεία, χωρίς κανέναν πολιτισμό, ούτε για τους λίγους ούτε, κυρίως, για τους πολλούς. Μια χώρα που τρέφεται με το αντι-πνευματικό σκουπιδαριό των τηλεοπτικών ριάλιτυ και των ταλέντων.
Το σημαντικό είναι το ότι μέσα στην κοπριά της βαρβαρότητας, εκεί φυτρώνουν τα ναζιστικά μπουμπούκια κι οι μπουμπούκοι κάθε είδους. Ίσως, κάποιοι απ΄ αυτούς, γεμάτοι ψεύτικη περηφάνια να χειροκρότησαν την ταινία Ελ Γκρέκο. Πιστεύω, όμως, ότι αυτοί ήταν πολύ λίγοι. Από τους 800.000 θεατές, που την είδαν, οι περισσότεροι ήταν απλοί άνθρωποι, που αναζήτησαν μια σταγόνα αληθινής πνευματικότητας, την οποία όλοι μας έχουμε ανάγκη. Η ταινία, όμως, δεν είχε τίποτα να δώσει._
Posted in Αριστερά, Πολιτική, Τέχνη-θέατρο-Σινεμά, Uncategorized | Tagged σενάριο, Ελ Γκρέκο, Ιερά Εξέταση, Σμαραγδής, Ταρκόφσκι, Τολεδο, ζωγραφική | 2 Comments »
Αν μικρός δεν είχα περιπέσει σε ορισμένα πολιτικά αμαρτήματα και δεν είχα προσβληθεί από κάποιες παιδικές ιδεολογικές αρρώστιες, η πολιτική μου αυτοβιογραφία θα μπορούσε να ήταν η εξής:
Την εικοστή ενάτη του Ιούνη του έτους δύο χιλιάδες έντεκα, ήμουν εδώ:
Μετά εδώ:
Και μετά ανακατέλαβα την πλατεία μαζί με τον ηρωικό και κάπως αλλοπρόσαλλο λαό της Αθήνας. Ας είναι καλά οι σκηνίτες, που με μαλόξιαζαν κάθε τρεις και λίγο. (Αυτό έγινε μετά που τα έπαιξα εντελώς από τα χημικά και πήγα να πεθάνω ). Μετά, πρωταγωνίστησα στο γλέντι, πιστός στη φράση της Έμμας Γκόλντμαν:
“Άν η επανάστασή σας δεν έχει γλέντι, μη με καλέσετε”.
Είμαι πολύ υπερήφανος για εκείνη την ημέρα. Αυτά.
___________________________________________________________
*Αμφιβάλλω, αν είναι περήφανος (εκεί που είναι) κι ο Μίλιγκαν, που του έκλεψα το αστείο. Επίσης, θα ήμουν πιο υπερήφανος αν μπορούσα να γράψω για τίτλο: ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ, Η συμβολή μου στην πτώση του, αλλά δεν είμαι τόσο αισιόδοξος.
Δεν έχω χρόνο για κάτι δικό μου, που να βγάζει γέλιο. Γενικώς δεν έχω χρόνο, γι αυτό θα ανεβάσω μονοκοπανιά τις τρεις τελευταίες δημοσιεύσεις , τελειωμένες και διορθωμένες βιαστικά, της πρώτης πειραματικής περιόδου του μπλόγκ μου, στο οποίο (και γενικά στο Ίντερνετ) θα επιστρέψω μετά από πολλούς μήνες ή και χρόνια, και πάντα υπό την προϋπόθεση, ότι θα πάνε όλα καλά εκεί, στα εξωτικά μέρη όπου θα ταξιδέψω ( όχι για διακοπές και όχι σαν καπετάνιος της θάλασσας).
Posted in Αριστερά, Πολιτική, Uncategorized | Tagged 29/6/2011, πλατεία Συντάγματος, Δακρυγόνα, Η χούντα δεν τελειωσε το 73, ΜΑΤ, Μεσοπρόθεσμο, Σύνταγμα, άμεση δημοκρατία, αγανακτισμένοι, μνημόνιο, real democracy | Leave a Comment »
ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΟΛΟΥΣ ΟΛΟΥΣ
ΕΜΠΡΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
15 ΙΟΥΝΙΟΥ- ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
Εμείς, ο Ελληνικός λαός, εδώ και λίγο καιρό, πληροφορηθήκαμε από τους ίδιους ανθρώπους που χρεώσανε τη χώρα 400.000.000.000 Ευρώ, ότι ήρθε η ώρα να μας κλέψουν κι άλλο, και τα λεφτά από τη δουλειά μας να τα δώσουν στους ξένους και Έλληνες επενδυτές-γκάνγκστερ. Από τότε έχει κορυφωθεί η οργή όλων μας, που, στερημένοι από κάθε αξιοπρέπεια ελεύθερου πολίτη, βλέπουμε ένα μαύρο μέλλον μπροστά μας.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Πολλά. Ήδη έχουμε αρχίσει με τη συγκέντρωση της Πλατείας Συντάγματος να εκφράζουμε την αντίθεσή μας στις αποφάσεις που παίρνονται για μας χωρίς εμάς. Όμως σε λίγες μέρες η πλειοψηφία της Βουλής, αφού πέτυχε με το Μνημόνιο να μας φτωχύνει, έχει σκοπό να ψηφίσει το Μνημόνιο 2 ( το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα), για να μας ξεζουμίσει κι άλλο. Τι θα κάνουμε; Θα κάτσουμε με σταυρωμένα χέρια; Όχι βέβαια. Θα αντιδράσουμε με τον μόνο τρόπο που λογικοί άνθρωποι θα μπορούσαν να αντιδράσουν: Θα καλέσουμε την ίδια μέρα, μια μεγάλη ειρηνική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Πλατεία Συντάγματος, για να τους εμποδίσουμε.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ
ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
ΟΛΟΥΣ ΕΣΑΣ ΣΑΣ ΚΑΛΟΥΜΕ ΤΩΡΑ.
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ.
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ.
Σηκωθείτε από το χαζοκούτι και ξεσηκωθείτε. Κλείστε τα παράθυρα της TV και ανοίξτε τις πόρτες των σπιτιών σας
ΕΛΑΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ
ΑΠ΄ ΟΛΗ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, ΟΛΗ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ, ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στη μεγάλη ειρηνική συγκέντρωση του ενός εκατομμυρίου.
ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΗΣ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ
Για να φωνάξουμε, όλοι μαζί:
ΚΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΔΝΤ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΡΟΪΚΑΣ
ΟΛΟΙ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΗΣ 15 ΙΟΥΝΗ
ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
_____________________________________________________________________
ΣΧΟΛΙΟ
Οι συγκεντρώσεις της Πλατείας Συντάγματος είναι γεγονός και όποιος μπορεί, είναι σωστό να παρευρίσκεται η και να διανυκτερεύει. Μετά την Ταχρίρ, κι εγώ και πολλοί άλλοι είχαμε φανταστεί, ότι κάπως έτσι θα γινόταν κι εδώ. Δεν περίμενα, βέβαια, αυτή την παντελή έλλειψη χρώματος, στην οποία δεν έχω συνηθίσει. Πάντως, μια που δεν ανήκω σε οργάνωση, ομάδα ή συλλογικότητα, έστειλα στη συνέλευση αυτό το κείμενο προς ψήφιση, δεν θα είμαι εκεί να το προπαγανδίσω, αν κάποιος το βάλει στη συνέλευση, εντάξει, αλλιώς, πάλι εντάξει. Το έφτιαξα να είναι ενωτικό, στο πνεύμα του Συντάγματος: Προς “όλους,όλους,όλους” κι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Είδα, εν τω μεταξύ, ότι κι ο Μίκης και συνδικάτα και πολλοί από τη Συνέλευση καλούν σε γενική απεργία και το πρόσθεσα κι αυτό. Τώρα μονοήμερη ή διαρκείας, ας αποφασίσει η Συνέλευση.
Για να αναπαράγω το κλίμα, αφήνω αυτή τη σελίδα χωρίς χρωματισμούς και οπτικο-ακουστικά, έτσι, επίτηδες. Θα σας αποζημιώσω πάντως στην επόμενη ανάρτηση, με ένα άρθρο με κάποιες σκέψεις μου για τον Ελ Γκρέκο, που θά έχει αρκετά χρώματα κι αρώματα και που θα είναι το προτελευταίο της πρώτης πειραματικής περιόδου του μπλογκ.
Posted in Αριστερά, Πολιτική | Tagged 15 ιουνη, πλατεία Συντάγματος, συγκέντρωση ενος εκατομμύριου, τρόικα, ΔΝΤ, Λαική Συνελευση Πλατείας Συντάγματος, Σύνταγμα, άμεση δημακρατία, απεργία, αριστερά, ακομματιστοι, αληθινή δημοκρατία, γενική απεργια, μνημόνιο | 2 Comments »
Φ for Φύγετε
ΣΧΟΛΙΟ (Ενημέρωση 28 Μαΐου)
Πήγα στο Σύνταγμα. Και άλλαξα γνώμη. Αυτό που θέλησα να προπαγανδίσω με την αργοπορημένη μου προκήρυξη, γίνεται εκεί σιγά-σιγά.
Υπάρχουν δύο πόλοι. Ένας κοντά στον Άγνωστο στρατιώτη, που είναι πασιφανώς, αλλά όχι ανοιχτά, νεο-ναζί. Είναι λίγοι, με μαύρες φανέλες και σήματα στρατιωτικά και γαλανόλευκες και μαζί τους κάτι κυριούλες χουντικές, που φωνάζουν -Όχι κόμματα, δε θέλουμε να μας καπελώσει η πολιτική , όλοι Έλληνες κλπ.
Και είναι και ο κόσμος της ανοιχτής συνέλευσης, κάτω στη πλατεία. Πολύς κόσμος. Χτές ήταν ίσως χίλιοι πεντακόσιοι που παρακολουθούσαν, χώρια οι περιφερόμενοι, που ήταν πολλές χιλιάδες.
Νομίζω, οτι το κλίμα -Όχι κόμματα, όχι συνδικάτα θα σπάσει, ήδη έχει σπάσει, και γι αυτό πρέπει όλοι να πάμε κάτω.
Η απουσία των αριστερών κομμάτων εμφανής, με εξαίρεση κάποιους εξωκοινοβουλευτικούς που εμφανίστηκαν στη συνέλευση, χωρίς να δηλώσουν πολιτική ταυτότητα, που όμως ένας έμπειρος παρατηρητής, απ΄ αυτά που έλεγαν, θα μπορούσε εύκολα να τους κατατάξει τους μεν στους Τροτσκιστές ,τους δε στους Μαοϊκούς.Αν και πρέπει να υπήρχαν και πολλοί ανοργάνωτοι (ή ινκόγκνιτο) από ΚΚΕ και Συνασπισμό.
Οι πιτσιρικάδες με τα ράστα, και οι φέις μπουκ λάιφ στάιλ δε λείψανε, αλλά δεν ξέρω τι καταλάβανε. Σίγουρα κάποιοι δεν πρόσεξαν, πως το σύνθημα για Αληθινή δημοκρατία άλλαξε σε Άμεση δημοκρατία με την παρέμβαση του …Βότση.
Πάντως, το κλίμα στη Συνέλευση, αν και κάπως αδιαμόρφωτο και ρευστό, είταν αυθεντικά εξεγερσιακό. Συμπέρασμα:
ΟΛΟΙ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ.
ΟΛΟΙ ΑΓΑΝΑΧΤΙΣΜΕΝΟΙ- ΟΛΟΙ ΣΤΙΣ ΠΛΑΤΕΙΕΣ.
ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
Ψήφισμα Λαϊκής Συνέλευσης Πλατείας Συντάγματος.
ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΙΟ (ενημερωμένο την 26/5/11)
Αυτή είναι από μια προκύρηξη που είχα συντάξει επί Ταχρίρ, και τη δημοσίευσα πριν λίγο, μετά τα γεγονότα της Ισπανίας, κυρίως αντιδρώντας στην αδράνεια της αριστεράς.
Ο χρόνος με πρόλαβε, και αποδείχτηκε κακό το timing για το όλο εγχείρημα. Δε θα το κατεβάσω το άρθρο,έτσι κι αλλιώς το μπλογκ μου γράφει στην επικεφαλίδα του: ” Γράμματα από την Ουτοπία”.
Πάντως το περίεργο είναι οτι η (όποια) αριστερά, ακόμα και οι α/α, δεν κάνουν τίποτα. ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΕΡΓΟ. Ελπίζω να αλλάξει αυτό σύντομα. Γιατί χωρίς τον κόσμο της αριστεράς δεν νομίζω ότι μπορεί να γίνει τίποτα σοβαρό.
Οι συγκεντρώσεις των αγανακτισμένων, είναι μεν θετικό φαινόμενο, αλλά από μόνο του δε λέει τίποτα. Η ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΠΗΓΑΙΑ, ΟΣΟ ΟΛΩΝ ΜΑΣ. Όμως, η όλη ατμόσφαιρα -χωρίς κόμματα, χωρίς…πολιτική, χωρίς συνδικάτα, “όλοι Έλληνες” – θυμίζει ακροδεξιούς. Και αυτοί μάλλον επωφελούνται (αν και κάποιοι από αυτούς έφαγαν γιούχα στο Σύνταγμα, αλλά επίσης και κάποιος με …κόκκινη σημαία).Και οπτικά δηλαδή δεν έχουμε συνηθίσει σε τέτοιες συγκεντρώσεις.ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΠΟΥ ΤΗΝ ΚΟΥΡΕΨΑΝΕ ΜΕ ΤΗΝ ΨΙΛΗ.
Μπούρδες ακούστηκαν πολλές εκεί, (δεν μπορώ να πάω, τους άκουσα στον Ζούγκλα). Κάποιος έλεγε να φύγει o “Τζέφρυ” και οι …Εβραίοι, άλλος ζήταγε “Εθνική Κυβέρνηση” . Πολλοί κατηγορούσαν και τους τριακόσιους της Βουλής, ξεχνώντας, ότι υπήρξαν και άτομα μέσα εκεί και μέσα στα συνδικάτα, που αγωνιζόντουσαν χρόνια και χρόνια για αυτά που απολάμβαναν οι “αγανακτισμένοι” και που τώρα βλέπουν να τους τα παίρνουν πίσω. Βέβαια, είναι και κάποιοι συνειδητοποιημένοι, που ξέρουν, οτι το θέμα δεν είναι οι τριακόσιοι, αλλά το οικονομικό σύστημα που η πλειοφηφία τους υπηρετεί. Άλλοι, βεβαίως, απλώς κατεβήκανε. Και είναι και η συνέλευση, όπου μπορεί κανείς να πεί την άποψή του.
Νομίζω, οτι πρέπει να κατεβούμε όλοι κάτω, αλλά σαν άνθρωποι, όχι σα χουνταίοι: Με τα σωματεία μας, και πανώ, πλακάτ και προκηρύξεις. ΜΕ ΙΔΕΕΣ, ΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΜΕ ΑΙΤΗΜΑΤΑ. Γιατί αν δεν το κάνουμε εμείς, οι πολιτικοποιημένοι, θα το κάνουν οι “απολίτικοι”, δηλαδή οι ΑΚΡΟΔΕΞΙΟΙ.
Βέβαια, πολλά στοιχεία της στρατηγικής των αγανακτισμένων (όχι μπάχαλα και προκλήσεις, κ.ά) είναι σωστά, και τα είχα συμπεριλάβει στην “ουτοπική ” μου πρόταση . Πάντως έμαθα και κάτι άλλο: Ουτοπία είναι ένα όνειρο με κακό timing.
Όμως, δυστυχώς, και στο Σύνταγμα, ο αποκλεισμός δεν αποφεύχθηκε. Μόνο που τώρα, δεν είταν οι μπάχαλοι αναρχικοί που νομίζουν, ότι έχουν πιάσει τον πάπα από τα αρχίδια και αποκλείουν τους “νοικοκυραίους”, αλλά είταν οι “απολίτικοι”, που αποκλείουν την …πολιτική. Θα υπάρξει συνέχεια, όμως, αν κινητοποιηθεί ο πολύς αριστερός κόσμος,ακόμα και χωρίς τις ηγεσίες και τους καπελωμένους συνδικαλιστές.Και βέβαια με συγκεκριμένα αιτήματα. Όπως:
–ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΑΠΕΧΘΟΥΣ ΧΡΕΟΥΣ, ΤΩΡΑ.
Έτσι έκανε η Αργεντινή, έτσι θα κάνουμε και μεις
–ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ.
Έτσι έκανε η Ισλανδία, έτσι θα κάνουμε και μεις.
_______________________________________________________________________
ΚΑΙ ΟΛΗ Η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ:
ΟΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ
Από τότε, που εμείς, ο Ελληνικός λαός, πληροφορηθήκαμε από τους ίδιους ανθρώπους που μας χρεώσανε 400.000.000.000 Ευρώ, ότι ήρθε η ώρα να μας κλέψουν κι άλλο, και τα λεφτά από τη δουλειά μας να τα δώσουν στους ξένους και Έλληνες επενδυτές-γκάνγκστερ, έχει κορυφωθεί η οργή όλων μας, που, στερημένοι από κάθε αξιοπρέπεια ελεύθερου πολίτη, βλέπουμε ένα μαύρο μέλλον μπροστά μας.
ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΜΩΣ;
Όχι πολλά. Μαζικές πορείες μόνο κανά δυο και κάποιες τζούφιες μονοήμερες απεργίες, που ακόμα κι αυτές, για μας, που είμαστε μισθωτοί, είναι μια μεγάλη θυσία.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ;
Πολλά. Ας αρχίσουμε, όμως από ένα:
Κάθε Παρασκευή, μετά τη δουλειά, μετά το σχολείο, τρώμε κάτι, κανονίζουμε τα του σπιτιού μας και άλλες εκκρεμότητες, και βουρ για το Κέντρο. Προπύλαια ή Σύνταγμα. ΚΑΘΕ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ. Ούτε σινεμά, ούτε καφενείο, ούτε σουβλατζίδικο.
Πως μπορείς να διασκεδάζεις αμέριμνος (και με τι λεφτά;), όταν την ίδια στιγμή σε κλέβουν ασύστολα ; Για αυτό: Τις μπύρες, τον καφέ ή τα σάντουιτς στο χέρι και φύγαμε. Και παίρνουμε μαζί, ότι έχουμε.
Τεντζερέδες, καπάκια,κουτάλες. Και όργανα. Και ταμπούρλα.
Τρουμπέτες ή τουμπελέκια, σφυρίχτρες ή βουβουζέλες.
Και κυρίως τη φωνή μας.
ΚΑΙ ΖΗΤΑΜΕ:
–ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΠΑΧΘΟΥΣ ΧΡΕΟΥΣ, ΤΩΡΑ.
Έτσι έκανε η Αργεντινή, έτσι θα κάνουμε και μεις
ΚΑΙ ΖΗΤΑΜΕ:
–ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ.
Έτσι έκανε η Ισλανδία, έτσι θα κάνουμε και μεις.
Αν όχι αυτή τη Παρασκευή, τότε την άλλη, κι αν όχι, την παράλλη.
Δεν υπάρχει άλλος δρόμος και δεν υπάρχει άλλος χρόνος.
Οργανώσεις, συνδικάτα και κόμματα! Τέρμα τα λόγια. Άνεργοι, απολυμένοι, ημι-απασχολούμενοι, χρεωμένοι, νέοι χωρίς μέλλον! Μανάδες και παιδιά, φοιτητές και μαθητές, γιαγιάδες και συνταξιούχοι! Σηκωθείτε από το χαζοκούτι και ξεσηκωθείτε. Κλείστε τα παράθυρα της TV και ανοίξτε τις πόρτες των σπιτιών σας. Ελάτε μαζί μας.
-ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΤΑ ΦΑΓΑΝΕ
-ΟΛΟΥΣ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΚΛΕΨΑΝΕ
-ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΘΑ ΤΟΥΣ ΡΙΞΟΥΜΕ.
ΟΛΟΙ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΟΡΓΗΣ
(*Θα είναι μόνο η αρχή)
Κ1
_____________________________________________________________________
Ο-Π for Παρασκευες της Οργής
_____________________________________________________________
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Και να γεμίσει η Αθήνα ένα νέο σύνθημα: “Φ for Φύγετε.”
_____________________________________________________
Το παλιό μου σχόλιο:
Πάντα ήμουνα κατά του θυμού. Γνωρίζω, ότι στον πόλεμο δεν νικάει ο θυμωμένος. Ακόμα και ο πιο άσχετος σαμουράι ήξερε, ότι τον πολεμιστή τον σκοτώνει ο θυμός του. Και όλοι ξέρουμε πόσο κακό φέρνει ο τυφλή οργή, που σπρώχνει τους ανθρώπους να κάνουν πράγματα εχθρικά προς τον ίδιο τους τον εαυτό.
Από την άλλη μεριά, η οργή υπάρχει. Και δεν είναι σωστό να καταπιέζεται, ή να βγαίνει σαν ποδοσφαιρικός μπαχαλο-χουλιγκανισμός ή σαν βία εναντίον του ασθενέστερου διπλανού μας, Έλληνα ή ξένου. Πιο καλά είναι να εκφράζεται οργανωμένα. Και προκειμένου να συσσωρεύεται και να κάνει το καζάνι να εκρήγνυται με άσχετες αφορμές, καλύτερα να χρησιμοποιηθεί σα μια δύναμη, που θα σπρώξει το τραίνο της Ιστορίας μπροστά.
Είναι μία πρόταση δική μου, που δεν βγήκε μέσα από παραταξιακές διαδικασίες, μια που εκτός από το σωματείο μου, δεν δραστηριοποιούμαι αλλού. Την είχα συντάξει πριν από δυο μήνες, αλλά τώρα με τα γεγονότα της Ισπανίας, επίσπευσα το ποστάρισμά της στο μπλογκ μου. Βεβαίως για να υλοποιηθεί , εγώ κι οι φίλοι μου δεν είμαστε αρκετοί, θα πρέπει να υιοθετηθεί από άλλους μπλόγκερ και κυρίως από άλλες οργανώσεις,συλλόγους,σχολεία, σωματεία, παρατάξεις και συλλογικότητες. Αφορά πραγματικά όλους και έχει αυτό το νόημα:
Στην αρχή, χωρίς πολύ κόσμο, μετά με περισσότερο κόσμο, και μετά με όλο τον κόσμο. Χωρίς μπάχαλα και προκλήσεις. Σ’ αυτή τη φάση το πλήθος είναι η δύναμή μας. Για να έρθουν πραγματικά όλοι. Γι αυτό θα πρέπει να λειτουργήσουμε χωρίς αποκλεισμούς και διαχωρισμούς και λάιφ-στάιλ. Και με ελευθερία και με οργάνωση. Και αυτόνομα, και με πανώ . (Φυσικά, οι διάφοροι νεο-ναζί και άλλοι περίεργοι, θα αποκλειστούν). Στην αρχή στα Προπύλαια που υπάρχει το άσυλο, μετά κι αλλού. Να γίνει συνήθεια και πόλος συσπείρωσης για όλους. Στην αρχή μόνο Παρασκευές, μετά όλο το Σαββατοκύριακο, μετά συνεχώς. Και είπαμε, αυτό θα είναι μόνο η αρχή.
Posted in Αριστερά, ΟΥΤΟΠΙΕΣ, μαρξισμός, Uncategorized | Tagged anti-nazi, πλατεία συνταγματος, συριζα, συνταγμα, συνασπισμος, συνδικατα, σωματεια, Βοτσης, ΓΑΠ, ΔΝΤ, Παρασκευες της Οργής, άμεση δημοκρατία, α/α, απεργια, αντισταση, αντιφα, αναρχια, δημοκρατια, κρίση, κκε | 2 Comments »
Πολλές φορές έχω σκεφτεί, ότι ο Χίτλερ, πάνω απ΄ όλα , ήταν η μορφή του. Και η αλήθεια είναι, ότι, αντίθετα απ΄ ότι πιστεύει ο περισσότερος κόσμος, είταν μια μορφή χωρίς περιεχόμενο. Μια φιγούρα αντάξια ή μάλλον πολύ καλύτερη από τους ντισνεϊκούς “κακούς” χαρακτήρες.
Οι "κακοί" και το Ντισνεικό appeal.
Ο Ντίσνεϊ είχε περιγράψει στον περίφημο Δεκάλογο, τον τρόπο, που ήταν υποχρεωμένοι να δουλεύουν οι χιλιάδες δημιουργοί των στούντιό του. Όρισε δηλαδή έτσι, τις εκφραστικές αρχές, που συγκροτούν το γνωστό, (για άλλους ιδανικό και για άλλους απλώς κιτς) ντισνεϊκό στυλ. Στην κορυφή είχε τοποθετήσει το λεγόμενο appeal, που πρέπει να έχουν όλοι οι χαρακτήρες. Εκφραστικότητα , μεγάλα αθώα μάτια, μεγάλο κεφάλι, παιδικά, μέχρι νεοτενίας, χαρακτηριστικά για τους καλούς. Οι κακοί επίσης έπρεπε να σχεδιαστούν έτσι, που νά ‘χουν appeal. Όχι δηλαδή, μόνο στο χαρακτήρα, όπως βγαίνει από τη δράση, και τις εκφράσεις του προσώπου, αλλά και σε κάποια εξωτερικά χαρακτηριστικά, μία μπέρτα, μια γούνα, κυρίως ο τρόπος που στέκονται, ο αέρας. Φυσικά το ντισνεϊκό appeal, ας το πουμε Ελληνικά έλξη (γιατί όχι ” γκελ”), δεν ορίζεται με λέξεις, αφορά την δημιουργία και το ταλέντο των σχεδιαστών.
Ο Χίτλερ από τους Κουκρινιξί. Ο απόλυτος κακός.Όμως, πόσο τον ξέρουμε;
Πάντως ο Χίτλερ σχεδιάζοντας τον εαυτό του, με εκείνο το αστείο μουστάκι του, τη ανισόρροπη φράντζα και τις θεατρικές του πόζες, το είχε αυτό το appeal του ήρωα, όπως ο ίδιος φαντασιωνόταν, ή του κωμικού όπως τον κορόιδευε ο Τσάπλιν. Φυσικά δεν ήταν αυτός ό λόγος, που έχει γίνει ο απόλυτος αντι-στάρ.
Υπήρξε και είναι ακόμα η απόλυτη ενσάρκωση του κακού. Πόσο όμως τον ξέρουμε; Πιστεύω όχι πολύ. Πριν κανά δυο χρόνια άρχισα να διαβάζω Χίτλερ και βιβλία για το Χίτλερ, και κατέληξα, πως αυτά τα τέσσερα βιβλία, που θα παρουσιάσω σήμερα, είναι απαραίτητα για κάποιον που ενδιαφέρεται, όχι μόνο για τον ίδιον, αλλά και για το σύγχρονο φαινόμενο του ναζισμού, στις διάφορες εκφάνσεις του.
Πολλοί νομίζουν ότι οι ναζιστές ήταν, όπως τους δείχνουν οι χολιγουντιανές ταινίες, ευγενείς με το μονόκλ, ευθείς αλλά και ψυχρούς εκτελεστές. Λάθος. Έτσι ήταν η Πρωσική στρατιωτική ελίτ, οι στρατηγοί, που κέρδιζαν τις μάχες για το Ράιχ, οι διάφοροι Γκουντέριαν και Φον Κανάρης. Τα Ες Ες, αντίθετα, και η ηγεσία τους ήταν χωρίς καλλιέργεια, ημιμαθή ή αγράμματα στουρνάρια, βίαιοι χοντράνθρωποι της μπυραρίας ή του Γερμανικού χωριού, που όταν πήραν εξουσία μεταμορφώθηκαν εύκολα σε αιμοδιψή τέρατα. Μοιάζουν πολύ με τους διάφορους εθνοκάπηλους, δειλούς και διπρόσωπους, που έχουν πλημμυρίσει τα Ελληνικά κανάλια τον τελευταίο καιρό. Ο Σεμπάστιαν Χάφνερ, σ΄ ένα απο τα βιβλία που προτείνω, το Αψηφώντας τον Χίτλερ, γράφει:
“…Οι ναζί αντίθετα (εννοεί αντίθετα από την επαναστατική βία, π.χ της Γαλλικής επανάστασης) δεν έδειξαν ποτέ κάτι περισσότερο από το δειλό, άνανδρο, ωχρό προσωπείο ενός δολοφόνου που αποποιείται την πράξη του. Ενώ βασάνιζαν και σκότωναν συστηματικά άμαχους ανθρώπους, διαβεβαίωναν καθημερινά με ευγενικό και μαλακό τρόπο, ότι τάχα δεν άγγιζαν ούτε τρίχα και ότι ποτέ άλλοτε δεν είχε γίνει επανάσταση τόσο ανθρώπινη και αναίμακτη…” Κι αυτό, ακόμα κι όταν είχαν πάρει την εξουσία.
Κάτι μου θυμίζει. Είχα δει γιουτουμπάκι με εκδήλωση της Χ.Α. όπου εκθείαζαν τη δράση τους σαν τις νέες …κρυπτείες.
Τώρα βέβαια οι εγχώριοι ναζιστές κάνουν και κανένα φανερό πογκρόμ με μπαμπέσικα μαχαιρώματα Όμως στις εφημερίδες γράφουν πάντα, οτι οι ξένοι κυνηγάνε και χτυπάνε τους “Έλληνες”.
Πίσω από την " εθνική" πρόσοψη του Χίτλερ, η πραγματικότητα Το μεγάλο Τίποτα, ο Θάνατος
ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ
1. ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ Του Lothan Machtan, μετάφραση Σπύρος Πιέρρης, εκδόσεις Τραυλός.
Από παλιά υπήρχαν φήμες για την ερωτική ζωή του Χίτλερ, αλλά αυτό το βιβλίο συγκεντρώνει όλες τις ενδείξεις για μια πιθανή ομοφυλοφιλία του και επίσης περιγράφει όλη την περιρρέουσα ομοερωτική ατμόσφαιρα των πρώτων ναζί, κυρίως των Ες Α του Έρνστ Ρέμ . Ακόμα, παραθέτει στοιχεία για την καταστροφική σχέση του με τις δύο γυναίκες, την ανηψιά του Γκέλι Ράυμπαλ και η Εύα Μπράουν, που και οι δύο, στο τέλος, αυτοκτόνησαν. Φυσικά, στο βιβλίο βρίσκει κανείς μόνο ισχυρές ενδείξεις, όχι αποδείξεις για την ερωτική συμπεριφορά του Χίτλερ. Προσωπικά πιστεύω, ότι δεν ήταν ομοφυλόφιλος. Ίσως πέρασε κι από κεί, αλλά δεν έμεινε, όπως δεν έμεινε σε τίποτα, που είχε σχέση με τη ζωή. Γιατί σ’ αυτή την περίπτωση, θα ήταν κάτι. Και κάποιος ή, έστω, κάποιο πράγμα, ένας έρωτας, ένα πάθος, θα είχε κάποια σημασία γι αυτόν. Ο Χίτλερ, όμως δεν ήταν τίποτα. Ένας αυτοκτονικός, κομπλεξικός αποτυχημένος ζωγράφος. Ήταν το απόλυτο μηδενικό, μία επιφάνεια, μία πρόσοψη, που δεν έκρυβε τίποτα. Ή μάλλον έκρυβε το μεγάλο Τίποτα, το Θάνατο. Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει κι από τα δύο επόμενα βιβλία.
2.ΑΦΗΦΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΧΙΤΛΕΡ , Εκδ, Αλεξάνδρεια,σε μετάφραση Σοφίας Γεωργοπούλου και
3. ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΧΙΤΛΕΡ του Στέφαν Χάφνερ.
Σεμπάστιαν Χάφνερ είναι ένα γνωστο όνομα στην δημοσιογραφία της Γερμανίας. Εζησε την εποχή της ανόδου του ναζισμού και εξηγεί “από τα μέσα”, κυρίως στο δεύτερο βιβλίο, το φαινόμενο Χίτλερ. Πως δηλαδή ολόκληρη Γερμανία, η χώρα του Γκαίτε και του Σίλλερ, έγινε ένα εργοστάσιο θανάτου, ακολουθώντας τα γαυγίσματα ενός ανθρώπου που, παρά τις κάποιες ικανότητες να ελίσσεται, αντιπροσώπευε όλα τα αντίθετα της Γερμανικής παράδοσης. Διέλυσε το κράτος, το στρατό, τα Δικαστήρια, και εκτός από τις παρανοϊκές του αντισημιτικές ιδέες δεν είχε σχέδια, ούτε όρια. Και γι αυτό είναι ίσως ο μόνος χαρακτήρας στην ιστορία των κατακτητών που δεν άφησε πίσω του τίποτα. Όλοι οι μεγαλομανείς αυτοί τύποι στο τέλος κάτι άφησαν. Ο Μεγαλέξαντρος ενοποίησε το κόσμο και έφερε κοντά τις διαφορετικές κουλτούρες, ο Ναπολέων έφτιαξε τον Ναπολεόντειο Κώδικα που πρώτη φορά κατοχύρωσε νομικά τα δικαιώματα του πολίτη, οργάνωσε τα διαμερίσματα (arrondissments) του Παρισιού (έστω, κι αυτό κάτι είναι) και οι στρατιωτικοί μελετάνε ακόμα τη στρατηγική του. Ο Χίτλερ άφησε πίσω του μόνο αίμα και ερείπια .
4. ΝΑΖΙ ΚΑΙ ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ, του Πίτερ Λέβεντα, εκδ. ΚΕΔΡΟΣ σε μετάφραση Κ. Χαλμούκου.
Αν έπρεπε να διαλέξω ένα απ΄ τα τέσσερα, σίγουρα θα διάλεγα αυτό . Δε μιλάει μόνο για το Χίτλερ, αλλά εξετάζει ιστορικά την ίδια τη γέννηση του φαινομένου, που λέγεται εθνικο-σοσιαλισμός.
Πως ξεπήδησε μέσα από τις παρανοϊκές δοξασίες της Νέας Εποχής της Μπλαβάτσκυ. Πως διασταυρώθηκε με έμμονες ιδέες ανθρώπων, που εγκατέλειπαν την κλονιζόμενη εκκλησία, και μέσω μιας ιδιότυπης αθεΐας, προσχωρούσαν σε κάποιες νεοπαγανιστικές λατρείες. Πως τα Ες Ες προσπάθησαν να υποκαταστήσουν μάλλον παρά να πολεμήσουν την Εκκλησία. Πως τα Freikorps οργανώθηκαν πρώτη φορά για να χτυπήσουν τη Βαυαρική Σοβιετική Δημοκρατία, το 1919. Γιατί τα Ες Ες δεν ήταν μόνο μια πολιτική οργάνωση, αλλά συγχρόνως μια αποκρυφιστική σέκτα. Ποια η σχέση του Χίτλερ με τους αστρολόγους και το Σατανισμό της Χρυσής Αυγής του Κράουλι, και τέλος ποια η σχέση τους με τα σημερινές ομάδες των νεο-ναζί .
Το βιβλίο αυτό, είναι πάνω απ΄ όλα επίκαιρο σήμερα στην Ελλάδα. Τόσο, που θα ‘λεγα, ότι αν κανείς ήθελε να πιστοποιήσει, αυτά που λέει πειραματικά, θα ‘πρεπε να έρθει στην Ελλάδα. Εδώ θα έβλεπε να αναδεύει στο αυγό του το ίδιο φίδι, που έγινε δράκος στη Γερμανία και μάλιστα τρεφόμενο από τα ίδια απορρίμματα της ανθρώπινης σκέψης: την έλλειψη κουλτούρας, την απαξίωση των αληθινών επιστημόνων και τον εναγκαλισμό μιας new age ψευδο-επιστήμης. H Κοίλη Γη, οι Λεμούριοι που ζουν ανάμεσά μας, ο αστρικός πάγος, τα ακάθαρτα γένη, τα τελουρικά ρεύματα, κάποιοι αρχαίοι πρόγονοι που κάποτε κατοικούσαν από το Θιβέτ ως τις Άνδεις, οι κακοί Εβραίοι και οι γελοίες παγανιστικές τελετές. Όλα όσα λένε σήμερα οι μουρλαμένοι (ή δήθεν μουρλαμένοι, οι δια Ευρώ σαλοί) Λιακοπουλώδεις εθνο-κεντρικοί, τα έχουν διακηρύξει πριν ογδόντα χρόνια οι εθνικο-σοσιαλιστές της προπολεμικής Γερμανίας.
Να ένα παράδειγμα . Εδώ, έχουμε ένα θίασο αρχαίων Ελληνίδων μαθητριών (μου διαφεύγει, αν είναι και η Γιαδικιάρογλου μαζί τους), που επικαλούνται τις μεταφυσικές δυνάμεις του Ελληνικού (προσοχή όχι φοινικικού) αλφάβητου με τις άναρθρες κραυγές: Ααααα, Όοοοο, Ίιιιιι, σε μια σεμνή τελετή, με τις φαινομηρίδες και με τα ούλα της, που μάλιστα παρουσιάστηκε στο Μέγαρο(!!!). Ιερόν άσμα , και καπάκι ένα κλεμμένο ζαβαρακατρανέμιο για την βακχική έκσταση α λα καρτ. Από την ποίηση του Όμηρου και του Ευριπίδη, στο θεόπνευστο και προγλωσσικό Άαααα, Όοοοο, Ίιιιιι. Τι να σου πω, ανατριχιάσαμε.
Μ΄ αυτό τον τρόπο η αγραμματοσύνη γεννάει το ναζισμό σήμερα κι αν έχετε αμφιβολίες για το κοινό τέτοιων τελετών, διαβάστε και τα σχόλια. Αν τώρα θα επαναληφθεί η ίδια προπολεμική ιστορία σαν τραγωδία ή σαν παρωδία, εδώ είμαστε, θα το μάθουμε. Και θα εξαρτηθεί και από το τι θα κάνουμε εμείς οι άλλοι.
Κορυφαία σχόλια
-Τι να πω….Εχω μεινει εκθαμπος!! 5*****
-ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ – ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ!
-aytoi eimaste…ellhnes.oxi tekna toy abraam.ti mas kanane re gmt.apo leontaria…provata.
-Τι θα περίμενες φίλε μου αφού μας κυβερνούν οι Εβραίοι?
-Μπράβο στα κοπέλια και σε ολους που το εφτιαξαν πολύ ωραία αντε να δούμε και κάτι διαφορετικό επιτέλους
-Εξαιρετικό!!! Δεν ξέρω σε ποιον να πρωτοδώσω συγχαρητήρια… οπότε με αλφαβητική σειρά στους Καθηγητές που προφανώς είχαν την αρχική ιδέα…και στις Μαθήτριες που υλοποίησαν αυτό το αριστούργημα…. Πολλά ευχαριστώ!!!
-zabara katra nemia… mayra labara anemisan allilouxia
-Έχεις δίκιο. Κατά τη γνώμη μου είναι παρμένο από τη φράση αλληλουχία που σημαίνει αλληλοσύνδεση των πάντων δηλαδή μια ενότητα. Βέβαια αυτό δεν είναι τεκμηριωμένο, είναι δική μου άποψη..
-Αριστο φιλε Λυνκεα, οσο για αυτους που θελουν να ξερουν για το “θαυμα” της Ελληνικης γλωσσας, προ-υπηρξε του κατακλυσμου του Δευκαλιωνος 9.500 χρονια πριν τον Απολλωνιο! Με 6.500.000 βασικες λεξεις, ειναι η πρωτη γλωσσα του κοσμου, δημιουργια μιας υπερτατης δυναμης! 5*
_____________________________________________
Posted in Πολιτική | Tagged anti-nazi, antifa, αντιφα | 8 Comments »
Ο Δαβίδ Σαλτιέλ στη Συναγωγή της Θεσσαλονίκης
Ο Δαβίδ Σαλτιέλ είναι ένας από τους πολύ λίγους ανθρώπους , που έμειναν στη Θεσσαλονίκηκαι και κράτησαν ζωντανή την σεφαραδίτικη παράδοση, υπήρξε δε η βασική πηγή για τους μελετητές των τραγουδιών της προπολεμικής εποχής. Τον Σαλτιέλ τον γνώρισα κάτω από πολύ αστείες (για μένα) συνθήκες. Είχα πάει πριν χρόνια στη Θεσσαλονίκη με τον συνεργάτη μου, και ένας ντόπιος φίλος μάς έδωσε ραντεβού κάπου στη στοά Χίρς. Περιμένοντάς τον, άκουσα ζωντανή μουσική να αντηχεί κάπου από τους πάνω ορόφους. Δεν είμαι ο τύπος, που θα άκουγα βιολιά και ούτια και σαντούρια και δεν θα πήγαινα να δω τι είναι. Πιάνω λοιπόν το συνεργάτη μου από το μπράτσο και σπρώχνοντας μια μεγάλη διπλή πόρτα μπουκάρουμε με φόρα στην αίθουσα, από όπου ακουγόταν η μουσική. Κοιτάω γύρω και ξαφνικά συνειδητοποιώ πως βρισκόμαστε ανάμεσα σε δεκάδες τραπέζια γεμάτα …ραβίνους, που εκείνη τη στιγμή είχαν τελειώσει το δείπνο και προσεύχονταν, άλλοι με ψαλμούς και άλλοι σιωπηλά . Και εδώ είναι το αστείο της υπόθεσης. Στα φοιτητικά μου χρόνια άφηνα μία μικρή γενειάδα, (αλλά και αργότερα πού και πού, για λόγους ακηδείας μάλλον παρά μόδας) . Έτυχε, λοιπόν, και εκείνες τις ημέρες το παρουσιαστικό το δικό μου με τα γένεια (συν ένα πολύ μακρύ μαύρο παλτό που είχα αγοράσει από τα imperfect της Μπένετον), αλλά και του συνεργάτη μου, που πάντα έχει γένια και φοράει συντηρητικά ρούχα, να ταιριάζει με το περιβάλλον, κι έτσι ο υπεύθυνος νεαρός της αίθουσας μάλλον μας πέρασε κι εμάς για ραβίνους και μας έβαλε να καθήσουμε. Μου φάνηκε, ότι έπαιζα σε ταινία του Γούντυ Άλλεν. Όπως μάθαμε μετά, επρόκειτο για κάποιο είδος κοινού συνεδρίου Ορθόδοξων και Προοδευτικών από διάφορες χώρες και για το τέλος είχε προγραματιστεί μικρή συναυλία. Δώσαμε τις απαραίτητες εξηγήσεις για την παρουσία μας εκεί, βρήκαμε και το φίλο μας που είχαμε το ραντεβού, η παρεξήγηση λύθηκε και τελικά καθήσαμε να ακούσουμε τα καταπληκτικά αυτά σεφαραδίτικα τραγούδια, από τον Σαλτιέλ.
Έχουν τραγουδήσει κι άλλοι ισπανο-εβραίικα. Η Σαββίνα Γιανάτου με την εκπληκτική της φωνή σε πολύ ωραία ενορχήστρωση, που παντρεύει το παραδοσιακό με το μοντέρνο, αλλά και ξένοι, που συνήθως όμως κάνουν το λάθος και τα τραγουδάνε σαν να πρόκειται για Ευρωπαϊκά Μεσαιωνικά, ενώ τα περισσότερα (εκτός από τα προπολεμικά “μοντέρνα”) είναι δικά μας, ανατολίτικα, με μακάμ (Ισπανο-εβραίικα: λος μεκάμες) και ρυθμούς παραδοσιακής, αστικής ή κλασσικής μουσικής της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Αυτή η εκτέλεση, του Δαβίδ Σαλτιέλ είναι, και από άποψη φωνής και όσον αφορά την ενορχήστρωση, η πιο πιστή στην μουσική παράδοση των σεφαραδίτικων.
*Επειδή τα τραγούδια μού τα στείλανε με RapidShare, δεν είναι πρώτης ποιότητας υλικό, αλλά ακούγονται. Όταν μου στείλουν και τα λόγια θα ανεβάσω και τις μεταφράσεις των στίχων καθώς και το πρωτότυπο με τη σωστή ορθογραφία.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Εδώ ο Κος Νταβίκος μιλάει ισπανο-εβραίικα και λέει, ότι αυτό το τραγούδι, και άλλα, τα τραγουδούσε η μητέρα του, όταν ήταν μικρούλης στη Θεσσαλονίκη πριν τον πόλεμο. “Αλλά σιγά-σιγά χάθηκαν όλα “.
LA MADRE COMPRESIVA (Μάνα με κατανόηση)
Ένα τραγούδι που μιλάει για μια κόρη, που ο πατέρας της έπαιξε την προίκα της στο κουμάρι
Εβραίες της Θεσσαλονίκης
( al kumar), στα χαρτιά δηλαδή. Τυπικός μαυροθαλασσίτικος ποντιακός ρυθμός. Ακούω τη μελωδία του δεύτερου στίχου του κουπλέ να είναι ίδια με το: “Το δικό μου πάπλωμα είναι για δυο άτομα”. Φαίνεται, ότι ισχύει, πως οι ατάλαντοι αντιγράφουν, ενώ οι ταλαντούχοι κλέβουν.
LA HUERPHANA DEL PRISONIERO (ΓΕΝΤΙ-ΚΟΥΛΕ)
Η Φυλακή του Γεντί Κουλέ
Το πολύ γνωστό Γεντί-Κουλέ. Πρόκειται για διάλογο. O φυλακισμένος παραπονιέται για την τύχη του στη φυλακή: Το Γεντί Κουλέ θα δείς περνώντας, να το περικυκλώνουν τα μεγάλα του τείχη. Μωρό μου, εκεί θα πεθάνω, μάλλον από την πείνα. Δεν αντέχω να υποφέρω άλλο, είμαι ένα πτώμα , en el budrum desmazalado, στο μπουντρούμι, δυστυχισμένος. Αλλά εκείνη του απαντά, ότι ήταν ορφανή και την παράτησε , και γι αυτό πληρώνει τις αμαρτίες του στο Θεό.
DIA DE ALHAD
Θρησκευτικό άσμα που ψάλλεται για την πρώτη μέρα της βδομάδας:EL INCENDIO DE SALONIKA ( Η ΠΥΚΑΓΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ)
Η πυρκαγιά
Το τραγούδι για την μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης, και τη φωτιά που ” γύρω στο απόγευμα ξεπήδησε από τη συνοικία Άγουα Μουέβα* και έκαψε μέχρι τον Λευκό Πύργο”. Και για τις δυσκολίες που πέρασε η φτωχολογιά της πόλης: mos dieron unos tsantires qui de l’ aire s’ envolan, mos dieron pan amargo, qui con agua non se va. Μας δώσανε κάτι τσαντίρια, που τα ΄παιρνε ο αέρας και ένα ψωμί, που ούτε με νερό δεν πήγαινε κάτω.
* όταν πάρω στα χέρια μου τους στίχους, ελπίζω σχολιασμένους, θα γράψω και το σημερινό όνομα της γειτονιάς, αν υπάρχει.Όποιος ξέρει, μη διστάσει να μου γράψει.
EL TESTAMENTO DE HAMAN (ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΠΟΥΡΙΜ)
Τραγούδι του Πουρίμ . Οι στίχοι αναφέρονται στο περιστατικό της Εσθήρ και του Χαμάν, που γι αυτόν … ordeni la forca en los dias de Purim. Ετοιμαζόταν να κρεμάσει τους Ισραηλίτες και στο τέλος με τη μεσολάβηση της Εσθήρ οι Εβραίοι σώθηκαν και τιμωρήθηκε ο ίδιος.
Στο τέλος στο τραγούδι εμφανίζεται ο νυχτοφύλακας με την μαγκούρα του : Taka-taka taka-taka, el pasvan con la toyaca. Αγνοώ τη σχέση του με τη γιορτή , το πιο πιθανό είναι, ότι πρόκειται για το σύνθημα για τη νυχτερινή ησυχία.
____________
Έβαλα πέντε τραγούδια μόνο, γιατί νομίζω, ότι δεν μπορεί να ακούσει κανείς σε οντισιόν πάνω από τόσα, και ένας λόγος που έχει αποβλακωθεί η δισκογραφία στην Ελλάδα είναι κι αυτός: Οι υπεύθυνοι και οι τραγουδιστές ακούνε εκατοντάδες μουσικές την ημέρα (κυρίως “μουσικές”ή απλώς σκουπίδια) και η ευαισθησία τους έχει στομώσει προ πολλού. ( Σκοπεύω να γράψω ένα άρθρο, με τίτλο “Λευτεριά στο Γιώργο Νταλάρα”).
Αν θέλει κανείς να βρει όλα τα τραγούδια του Σαλτιέλ, μπορεί να ψάξει για το δίσκο, είναι της εταιρείας Oriente.
Δεν βρίσκεται εύκολα, πάντως. Έψαξα πριν μερικά χρόνια και στη Rue des Rosiers στο Μαραί, δεν τον είχαν ακουστά. Ευτυχώς υπάρχει το Ίντερνετ.
http://www.cdroots.com/oriente.shtml
Όπως με πληροφορεί ο Αμπραβανέλ, μπορεί να βρεί κανείς το cd στα Εβραικά μουσεία.
Το Εβραϊκό Μουσείο Αθηνών είναι : Νίκης 39, 10557 Τηλ.: 210 3225582
____________________________________
Γράφω και τους συντελεστές:
Δαβίδ Σαλτιέλ: τραγούδι
Νίκος Τζαννής-Ginnerup: Πολίτικη λύρα
Μάρκος Σκούλιος: ούτι
Γιώργος Μαυρομάτης:Κανονάκι
Γιώργος Ψάλτης:βιολί
Λευτέρης Παύλου: Κρουστά
Η ηχογράφηση έγινε στο Αγροτικόν του Νίκου Παπάζογλου.
Posted in Τέχνη-θέατρο-Σινεμά | Tagged david saltiel, dia de alhad, el testamento de Haman, σεφαραδίτικα, Δαβίδ Σαλτιελ, sefardi, yedi Kule | 10 Comments »
Δίνω σήμερα στη δημοσιότητα ένα έργο με θέμα τον επιστημονικό σοσιαλισμό, ή όπως κάποιοι το λένε σήμερα, τον Μαρξισμό. Το σπάνιο αυτό έργο δεν έχει τυπωθεί ποτέ ολόκληρο σε έκδοση που να περιλαμβάνει και το πρώτο κεφάλαιο αλογόκριτο. Αν και τους το είχα πάει έτοιμο για εκτύπωση, οι εκδότες το απέρριπταν ο ένας μετά τον άλλον, γιατί δεν γνώριζαν πια τον δεύτερο από τους συγγραφείς. Έτσι, τώρα, με την ανάρτησή του στο Ίντερνετ, ανοίγεται μια μεγάλη ευκαιρία για όποιον θέλει να γνωρίσει τον Μαρξισμό ή να ξαναφέρει στη μνήμη του με νοσταλγία τη πρώτη ύλη, που ίσως εξέθρεψε κάποτε τον αγωνιστικό του ενθουσιασμό. Και ίσως να θυμηθεί ( αν δηλώνει, ας πούμε, σοσιαλιστής), ότι η οικονομική κρίση σαν περιοδικό φαινόμενο του συστήματός μας ήταν γνωστό διακόσια χρόνια πρίν, και άρα, όταν ξέσπασε πάλι στις μέρες μας , κακώς εξεπλάγη, (ο «σοσιαλιστής»), και έκανε όλους αυτούς τους θεατρινισμούς, λες και αντίκρισε τσουνάμι.
Το μόνο πρόβλημα είναι το εξώφυλλο. Ζήτησα από τους γραφίστες να βάλουν μια νεανική μου φωτογραφία, για λόγους μάρκετιγκ, αλλά εκείνοι το παράκαναν. Όταν τους ρώτησα, γιατί διάλεξαν αυτή με την κονκάρδα του Μάο, που μου είχαν καρφιτσώσει οι γονείς μου κι εγώ έκανα τον Κινέζο, μου απάντησαν: Μεγαλύτερος δε βλέπεσαι. Τους λέω: Ούτε στο Γυμνάσιο; Μου λένε: Ούτε στο Δημοτικό! Μα, λέω, εδώ είμαι πέντε χρονών! -Δεν πειράζει, θα κάνει ωραίο κοντράστο, με τον άλλον, που φαίνεται να ναι 195. Τι να πεις! Καλλιτέχνες.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
στην Α΄ έκδοση, των Λειψών.
Αν οι μαρξιστές είχαν διαβάσει μαρξισμό, αντί να αναστηλώσουν τη φωτογραφία του φιλοσόφου σαν εικόνισμα, ίσως, η ιστορία είχε εξελιχτεί διαφορετικά. Ακόμα καλύτερα θα ήταν, αν αντί να μετατρέψουν τα γραφτά του σε Κοράνι,να έκαναν ότι κι αυτός: να συγκροτούσαν μία συνολική θεώρηση της πραγματικότητας κάτω απο το πρίσμα της παγκόσμιας φιλοσοφ’ιας και τα συμπεράσματα των επιστημών του καιρού μας. Τώρα, ότι έγινε, έγινε. Αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Eυτυχώς, πάντως, που ο Μάρξ έγραψε το Κεφάλαιο. Όπως επεσήμανε κι ο μεγάλος διανοητής Αλτάν, φανταστείτε να το έγραφε κανένας ονόματι Μπουτζατζόνι. Θα έπρεπε να λεγόμαστε ‘μπουτζατζονιστές’, πράγμα άκομψο. Π.χ.: Ζήτω ο Μπουτζατζονισμός-Λενινισμός. Δε λέει.
Παλιότερα, πολλοί αριστεροί είχαμε κατηγορηθεί, ότι η φιλοσοφική μας παιδεία συνίστατο μόνο σε μια στείρα αποστήθιση ορισμένων αποσπασμάτων του μαρξισμού, που κάποιοι αποκαλούσαν περιφρονητικά «τα πέντε λόγια». Για παράδειγμα: «Σιγά τώρα, έμαθες τα πέντε λόγια και μας μοστράρεις τη φάτσα σου, ότι και καλά, είσαι ο Αριστοτέλης, να πούμε». Λάθος. Ούτε εκείνες τις εποχές, που όλο και κάποιοι διάβαζαν, υπήρξαν, αλλά ούτε και τώρα υπάρχουν πολλοί, που θυμούνται και τα πέντε.
Μ’ αυτό το σύγγραμμα, που εκπονήσαμε από κοινού, εγώ κι ο Φρειδερίκος προσπαθήσαμε να καλύψουμε αυτό το κενό, και μάλιστα σε μια εποχή που, ο λεγόμενος λαός και κυρίως οι νέοι, ασχολούνται περισσότερο με τον Αλκαίο, τον Πλούταρχο ή τον Δάντη και κάπως λιγότερο με τους φιλοσόφους.
Βεβαίως, υπάρχει και το Κομουνιστικό Μανιφέστο, που έγραψε ο Φρειδερίκος με τον Κάρολο Μάρξ (αυτή τη φορά μόνοι, χωρίς τη δική μου βοήθεια). Όμως, κυρίως λόγω του κολοσσιαίου, για τα σημερινά δεδομένα, μεγέθους του (είναι μεγαλύτερο από δέκα σελίδες, και μάλιστα, χωρίς φωτογραφίες), θεωρείται ανθρωπίνως αδύνατον να διαβαστεί.
Αντίθετα, αυτό το πόνημα περιέχει όχι μόνον τα πέντε λόγια, αλλά όλον τον μαρξισμό σε τρεις σελίδες. Από αυτές τις τρείς σελίδες θεωρίας ξεπήδησαν φιλοσοφικά ρεύματα, ιδεολογικές συγκρούσεις, ποταμοί αίματος, βία, επαναστάσεις, ήρωες, μάρτυρες, προδοσίες, δικτατορίες και ουσιαστικά όλη η Ιστορία του εικοστού αιώνα. Περίεργο δεν ειναι ; Πάντως, σίγουρα, όλα αυτά κάνουν ‘Τα Πέντε Λόγια’ ενα μεγάλο μικρό κλασικό κείμενο.
Καπετάν Ένας
13 Θερμιδώρ του 2011
Κεφάλαιο 1ο (υπό Καπετάν Ένα)
Λοιπόν,…
Κεφάλαιο 2ο (υπό Φ.Έγκελς)
…για να τελειώνουμε, συνοψίζουμε σύντομα την πορεία που ακολούθησε η ανάπτυξη μας:
Ι. Μεσαιωνική κοινωνία:
Μικρή ατομική παραγωγή. Παραγωγικά μέσα προσαρμοσμένα στην ατομική χρήση, κατά συνέπεια, πρωτόγονα, χοντροφτιαγμένα, μικροσκοπικά με μηδαμινά αποτελέσματα. Παραγωγή για την άμεση κατανάλωση, είτε του ίδιου του παραγωγού, είτε τού φεουδάρχη του. Μόνο όπου βρίσκουμε ένα πλεόνασμα στην Παραγωγή πάνω από την κατανάλωση αυτή, προσφέρεται το πλεόνασμα αυτό για πούλημα και μπαίνει στην ανταλλαγή : εμπορευματική παραγωγή μονάχα στη γέννησή της, πού όμως περιέχει κιόλας σε σπέρμα την αναρχία στην κοινωνική παραγωγή
ΙΙ. Καπιταλιστική επανάσταση:
Μετατροπή της βιομηχανίας, στην αρχή με την απλή συνεργασία και τη χειροτεχνική φάμπρικα. Συγκέντρωση των παραγωγικών μέσων, πού ς τότε ήταν σκόρπα, σε μεγάλα εργαστήρια και, κατά συνέπεια, μετατροπή των παραγωγικών μέσων από ατομικά σε κοινωνικά — μετατροπή πού δεν θίγει τη μορφή ανταλλαγής στο σύνολό της. Οι παλαιές μορφές ιδιοποίησης εξακολουθούν να ισχύουν. Παρουσιάζεται ο καπιταλιστής. Με την ιδιότητά του ιδιοκτήτη τών παραγωγικών μέσων Ιδιοποιείται. και τα προϊόντα και τα κάνει έμπορεύματα. Ή παραγωγή έγινε κοινωνική πράξη. Ή ανταλλαγή και μαζί μ’ αυτή ή ιδιοποίηση παραμένουν ατομικές πράξεις, πράξεις του ξεχωριστού ανθρώπου: το κοινωνικό προιόν το ιδιοποιείται ό ατομικός καπιταλιστής. Αυτή είναι μία βασική αντίφαση απ’ όπου ξεπηδούν όλες οι αντιφάσεις, που μέσα σ’ αυτές κινείται η σημερινή κοινωνία και που τις φέρνει στο φως ή μεγάλη βιομηχανία.
Α. Χωρισμός τού παραγωγού από τα παραγωγικ ά μέσα. Καταδίκη του εργάτη να μείνει όλη τη ζωή του μισθωτός. ‘Αντίθεση ανάμεσα στό προλεταριάτο και την αστική τάξη.
Β. Εκδήλωση όλο και πιο έντονη και με αυξανόμενη αποτελεσματικότητα των νόμων, πού κυριαρχούν στην παραγωγή εμπορευμάτων. Αχαλίνωτος συναγωνισμός. Αντίθεση ανάμεσα στην κοινωνική οργάνωση μέσα στήν κάθε ξεχωριστή φάμπρικα και την κοινωνική αναρχία στο σύνολο τής Παραγωγής.
Γ. ‘Από το ένα μέρος, τελειοποίηση των μηχανικών εγκαταστάσεων, πού ό συναγωνισμός την κάνει επιτακτικό νόμο για τον κάθε ξεχωριστό εργοστασιάρχη, και ένας όλο και μεγαλύτερος παραμερισμός εργατών: εφεδρική βιομηχανική στρατιά. Από το άλλο μέρος, επέκταση δίχως όρια τής παραγωγής, που είναι και αυτή παρόμοια υποχρεωτικός νόμος του συναγωνισμού για τον κάθε εργοστασιάρχη. Και από τα δύο μέρη, πρωτάκουστη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, πλεόνασμα της προσφοράς στην αγορά, υπερπαραγωγή, παραγέμισμα των αγορών, κρίσεις κάθε δέκα χρόνια, φαύλος κύκλος: Πλεόνασμα, εδώ, από παραγωγικά μέσα και προϊόντα — πλεόνασμα, εκεί, από εργάτες δίχως εργασία και δίχως μέσα συντήρησης. Ο δυο αυτοί μοχλοί ς παραγωγής και τής κοινωνικής ευημερίας δεν μπορούν να συνενωθούν, γιατί ή καπιταλιστική μορφή της παραγωγής απαγορεύει στις παραγωγικές δυνάμεις να μπουν σε κίνηση, στα προϊόντα να κυκλοφορήσουν, αν δεν μετατραπούν προηγουμένως σε Κεφάλαιο, πράγμα που εμποδίζει αυτή ή ίδια ή αφθονία τους. Ή αντίφαση έχει φθάσει ως τον παραλογισμό. Ο παραγωγικός τρόπος στασιάζει ενάντια στη μορφή ανταλλαγής. Ή αστική τάξη πείστηκε και ή ίδια πώς είναι ανίκανη να διευθύνει άλλο τις δικές της κοινωνικές παραγωγικές δυνάμεις.
Δ. Μια μερική αναγνώριση του κοινωνικού χαραχτήρα των παραγωγικών δυνάμεων πού επιβάλλεται στους ίδιους τους καπιταλιστές. Ιδιοποίηση των μεγάλων οργανισμών τής παραγωγής και των συγκοινωνιών στην αρχή από μετοχικές εταιρίες, ύστερα από τα τραστ και τέλος από το Κράτος. Η αστική τάξη αποδείχνεται περιττή τάξη. Όλες οι κοινωνικές της λειτουργίες γίνονται τώρα από μισθωτούς υπαλλήλους.
ΙΙΙ. Προλεταριακή επανάσταση,
διάλυση των αντιφάσεων: Το προλεταριάτο καταχτάει τη δημόσια εξουσία και, χάρη στην εξουσία αυτή, μετατρέπει τα κοινωνικά παραγωγικά μέσα πού ξέφυγαν οπό τα χέρια τής αστικής τάξης σε δημόσια ιδιοκτησία. Με την πράξη αυτή ελευθερώνει παραγωγικά μέσα από την προηγούμενη Ιδιότητά τους να είναι κεφάλαιο και δίνει πλέρια ελευθερία στον κοινωνικό τους χαραχτήρα, να επιβληθεί. Κοινωνική παραγωγή, σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο πλάνο, είναι από τώρα και μπρος δυνατή. Ή ανάπτυξη τής παραγωγής κάνει την ύπαρξη στο μέλλον των διάφορων κοινωνικών τάξεων αναχρονισμό. στο μέτρο πού εξαφανίζεται η αναρχία στην κοινωνική παραγωγή, πέφτει σε ύπνο και η πολιτική εξουσία του Κράτους. Οι άνθρωποι, κύριοι επί τέλους της κοινωνικής τους οργάνωσης, γίνονται, ίσα – ίσα για αυτό, κύριοι τής φύσης, κύριοι του εαυτού τους, ελεύθεροι.
Να πραγματοποιήσει την απελευθερωτική αυτή πράξη, αυτή είναι ή ιστορική αποστολή του σύγχρονου προλεταριάτου. Να εξακριβώσει τις ιστορικές συνθήκες και μ’ αυτό, την ίδια τη φύση τους και να δώσει έτσι, στην τάξη πού ή αποστολή της είναι να δράσει, τάξη καταπιεζόμενη σήμερα, την επίγνωση των όρων και τής φύσης της δράσης της, αυτό είναι το καθήκον του επιστημονικού σοσιαλισμού, πού είναι, ή Θεωρητική έκφραση του προλεταριακού κινήματος.
Αυτό είναι το καθήκον του επιστημονικού σοσιαλισμού, που είναι η έκφραση του προλεταριακού κινήματος.
*Αυτό το «κύριος της φύσης» δεν το ήθελα, αλλά ο Φρειδερίκος επέμενε. Τι να κάνω και γώ, υποχώρησα. Μεγάλος άνθρωπος, τώρα, τι να του πεις. Το ίδιο πρόβλημα είχα και με ένα άλλο σύγγραμμα ,που εκπόνησα μαζί με πολλούς άλλους, που θα επανακυκλοφορήσει σε πολλοστή έκδοση. Νομίζω, ότι Θα διατηρήσουμε τον παλιό τίτλο: Η ΒΙΒΛΟΣ.
___________________________________________________________
Τώρα, χωρίς πλάκα, δε βλάπτει να ξαναδιαβάσουμε, σαν πιο ώριμοι αναγνώστες, κάνα δυο από τα βασικά κείμενα του Μαρξισμού. Το συγκεκριμένο είναι από τον Ουτοπικό και Επιστημονικό Σοσιαλισμό του Ένγκελς, από την έκδοση του Θεμέλιου, αλλά ακόμα καλύτερα θα ήταν να ξαναδιάβαζε κανείς το Μανιφέστο, για να δει, ποια απ΄ αυτά που γράφει, τον συγκινούν ακόμα και ποια τα θεωρεί ξεπερασμένα από την πραγματικότητα. Και που, όπως με πληροφορεί η Μπερναρντίνα, κυκλοφορεί και εικονογραφημένο:
Posted in Αριστερά, Πολιτική | Tagged προλεταριάτο, σοσιαλισμός, Ένγκελς, Μαρξ, Μαρξισμός, επανασταση | 2 Comments »
Ο Καπετάν'Ενας παρουσιάζει 